23835 skanuj0514

|C

pacje. inicjatywność oraz ■zewidywania i skutecz-p rozwojowych”. W tym * pozycji na świecie oraz Bsiizacja, innowacyjność, Iny). Misja firmy Amoco [zintegrowaną firmą pe-Ib i dostarczamy naszym ■bwadzimy działalność, ością i długookresowym kajać nasze zobowiązani zawiera się zarówno ■kazanie na korzyści dla powadzenia biznesu (od-ł . Misja ta odnosi się do ■cieli i otoczenia, ale nie byszłej świetlanej przy-Bfia się. W1998 r. nastąpię Amoco Corporation zmutowanie wizji i misji ima.

■wzycji lidera na rynku pdki osiągnięcia tej po-Isowanie powszechnych ■maików w zarządzaniu, I². Jest to przykład sfor-' j mi.

kładem może być misja Iłowego lidera w branży] fii n iv. ile dalekosięż-j I). Misja firmy powinna¹1 p, jak i właścicieli oraz- J B Comatsu nie chodzi*] pa o światowym poziomi ■tynku światowym, nwców, potencjalnych’] Walnej oraz własnych! [procesie zarządzania ■■strategicznym i kon-

Iper Sadle River-New York ■ York 1993* s. 25.

77

2. Proces zarządzania strategicznego w przedsiębiorstwie

kurencyjności firmy pojawiły się na początku lat osiemdziesiątych XX w. Rola misji w procesie zarządzania strategicznego jest określana jako kluczowa, jako punkt wyjścia do określenia celów i strategii, jako inspirująca, motywująca i integrująca. Niektóre ujęcia strategii określają ją jako formułowanie misji, wyznaczanie celów organizacji w kontekście czynników zewnętrznych i wewnętrznych, formułowanie wariantów i zasad działania dla osiągnięcia tych celów¹³. Inne nie wymieniają misji jako składnika strategii, takimi składnikami są główne cele organizacji, podstawowe programy działania dla osiągnięcia tych celów oraz alokacja zasobów. W zależności od koncepcji zarządzania strategicznego i wynikającej z niej koncepcji strategii, funkcjonuje odpowiednia koncepcja misji i jej roli w zarządzaniu strategicznym.

W planistycznej koncepcji zarządzania strategicznego właściwe sformułowanie misji odgrywa bardzo dużą rolę. Misja akcentuje pożądane cele i pozycję firmy, przedstawia wyróżniki firmy oraz jej zakres działania. W procesie formułowania strategii stanowi punkt wyjścia do sformułowania celów strategicznych, które są składnikiem strategii firmy. Misja odgrywa również dużą rolę w procesie wdrożenia strategii do praktyki. Sformułowanie misji, wyrażające jasny, ambitny, porywający cel, mobilizuje pracowników do jej realizacji, jednoczy jednostki i grupy w dążeniach i wspólnych wysiłkach na rzecz realizacji celów, wyzwala inicjatywę i pomysłowość. Pełni również ważną rolę w procesie kontroli i weryfikacji. Rezultaty wdrożenia strategii można badać przez ocenę stopnia realizacji celów strategicznych oraz zgodność ze sformułowaną misją (w postaci pożądanej pozycji). W wielu przypadkach misja przedstawia produktowo--iynkowy zakres działania firmy (czy pożądaną specjalizację), co stanowi przedmiot strategii. Te elementy misji mogą więc być przedstawione po opracowaniu strategii, nie mogą zaś stanowić punktu wyjścia do jej budowy. W tym kontekście misja zawierająca sformułowania o produktach, rynkach i technologiach odgrywa rolę wizytówki przedsiębiorstwa i ma znaczenie marketingowe, budując zaufanie do firmy, jej image i renomę. Podobna uwaga dotyczy wyróżników firmy określających specyficzne cechy jej działania, co jest związane ze źródłami przewagi konkurencyjnej.

W ewolucyjnej koncepcji zarządzania strategicznego rola misji jest inna, gdyż inna jest rola strategii i sama koncepcja misji. Wartość zarządzania strategicznego i strategii wynika z procesu zarządzania strategicznego, uświadomienia sobie wagi problemów i wyzwań strategicznych, wdrożenia myślenia strategicznego w organizacji, rozbudowy analiz strategicznych, uczenia się formułowania i rozwiązywania problemów strategicznych. W tym niesformalizowanym procesie zarządzania strategicznego misja jest pochodną wizji przedsiębiorstwa, która nie powstaje na bazie rozbudowanych i sformalizowanych analiz otoczenia i samej organizacji. Zgodnie z tą koncepcją misja odpowiada tzw. strategii wyłaniającej się, czyli strategii rodzącej się „od dołu”, jako określony zbiór zamierzeń różnych części oraz zespołów organizacji, wynikających z doświadczenia, eksperymentów, oddolnych inicjatyw. Koncepcja strategii zamierzonej wiąże się natomiast z planistycznym podejściem „od góry”, sformalizowanymi procedurami, metodami analiz oraz formułowania i wyboru strategii.

¹³ Zob. między innymi G. Steiner, J. Miner, Management Policy and Strategy, Macmillan, New York 1977.