24733 Re exposure of DSC03368

ataMttni Bawuanus uzyskał w 196 r. nowe imię Antonimu i tytuł Cha* (późniejszy cesarz KarlikaIla).

Panowanie dynastii miała umocnić polityka religijna. Propagowano lursko kałt caięj rodziny cesarskiej, określanej mianem domua dioina. Julia Doouu czczona była jako mater castrorum („matka obozów"), mater Auguati, a wreszcie zidentyfikowana z Juno Caelestis po wprowadzeniu kultu afrykańsko-fenicldą bogini Tanit pod imieniem Caelestis do oficjalnego panteonu w Rzymie. W kręgu radźmy cesarskiej wytworzyło się specyficzne połączenie tradycji kulturowych rzymskich i greckb-syryjskich. Na uwagę zasługuje duża rola kobiet w dzidach dynastii Sewerów. Obok tony Septymiusza Sewera, Julii Domny, silną pozycją uzyskała jęj siostra, Julia Meza, oraz jej dwie córki, matki przyszłych cesarzy.

W okresie Sewerów zaczyna się równie* wykształcać pojęcie dworu cesarskiego Jako grupy wysoko postawionych osób, tyjących stale przy boku władcy i pnet niego opłacanych. Pryncypat znał tylko pojęcie personelu obsługującego dom cesarski. Właściwy dwór ukształtował się w m stuleciu n.e. w wyniku stopniowego wywyższania osoby władcy i jego rodziny; pełnię ceremoniału dworskiego rozwinęło dopiero późne cesarstwo.

W czasie pokoju 8eptymiuaz Sewerus wykazał w pełni, te był nie tylko doskonałym wodzem, ale również administratorem. Przeprowadził reorganizację prowincji Afryki wyłączając z niej jako prowincję cesarską Numidię wraz z legio Ol Augusta w Istmbaeaia. Tak więc nie było jut żadnej prowincji senatorskiej s załogą wojskową. Sewerus popierał gorąco rozwój miast afrykańskich, wiele z nich uzyskało wyższy status — municipium lub kolonii. Na przełom II i HI w. przypada niewątpliwie okras najbardziąj intensywnej urbanizacji Afryki. W 201 r. Septymiusz Sewerus święcił uroczyście ludi aaoculares, początek nowego wtoku.

Wiek m stad się okresem potęgi stanu ekwickiego, której szczyt przypadaM rządy Gal lana (258-268 r.). Ordo oąunUr rozszerzył się znacznie dzięki awansowi wielu centurionów. Synowie centurionów od czasu Sewerów stawali się automatycznie estonkamł stanu ekwickiego. Zwiększenie liczby ekwitów skłoniło cesarza do znacznego pomnożenie funkcji ekwickich, gdyż trzeba było zaspokoić ambicje polityczne członków tego stanu. Nowe perspektywy dla ekwitów stwo-rzyła organizacja prowincji Mezopotamii i ją} legionów. Posłużyła ona za wtór powierzania innych prowincji, przynajmniej częściowo, namiestnictwu ekwic-fctrinrieoril Jako zastępców legata. Tak więc wzrosła znacznie rola ekwitów w zaną*

. działu prowincjami 1 legionami. Septymiusz Sewerus powiększył znacznie liodą gliiBlilifcirrtWlWiii ląidziswięć nowy di stanowisk z penąją 300 tysięcy sesterców GUsrownicy wszystkich wielkich kancelarii), a także prokuratorów niższych srezeb-1L Dzięki Jego reformom skład stanowisk prokuratorskich był odtąd piramida!* ny. Ssesyt piramidy stanowiło 10 prokuratorów rangi łrwznam.

Panowania Septymiusza Sewera ceduje niechętna postawa cesarza wobec sonato, którego ftonkcjo zostały w praktyce ograniczone do zatwierdzania zaną dseó cesarskich. Totst historiografia sanatorska podkreślała okrucieństwo Se ►dboó musiała uznać w Jago osobie wielkiego wodza i organizatora. Narta-' i cesarza wiązało go silnie s warstwami średnimi 1 niższymi.

K których rekrutowała się armia. Sewerus dbał o rundg prawodawstwa * duchu humanitaryzmu i ochrony strony słabszą    > przed nocnymi i potęż

nymi (honestiomi Dążył do nhjęris opieką plenną nyitkitii nńeaekndcńnr Imperium niezależnie od kh etnicznego i społecznego pnchodenein.

Osobny rozdział działałnołd Septymiusza Genom Wwowią jego reformy wojskowe. Cesarz ten nie tylko powiększył łtraabpnść armii tworząc trzy nowe legiony, ale przeprowadził dość istotne zmiany w jtj rttarisis Stworzył i bardziej atrakcyjne warunki służby dla Subainriy. otworzył im pelan możliwości awansu poprzez stopień centuriona do godności ehnkkkh. Mupannii ątaaji materialnej Żołnierzy nastąpiło dzięki pudwyZainain żołdu. Przypuszczalnie jot Kommodua podniósł żołd legkmigty z 380 (od czaaów Dnmfcąenał do 375 donorów płacąc 5 stipendia po 75 denarów. Septymiusz Sewat aa przyjął MO denarów jaka stipendium legionisty, otrzymywał on zatem rocznie 500 denarów. Pi lyneleZ ność do pretorianów była uwalana za nagrodę za ełutbę w legionach, byli oni bardzo dobrze opłacani, otrzymywali rocznie 1750 denarów (za Kommodusa -1250). To znaczne podniesienie uposażenia wojaka miało realne znaczenie mimo obniżenia ilości srebra w denarze czyli jago dewaluacji. Jak wykazują nowsze badania, ceny w tym czasie nie zmieniały się jaszcza znacząco.

Awans zasłużonych legionistów do gwardii pretoriańsłdej wpłynął na zmianę składu społecznego i etnicznego tąj uprzywilejowanej csęód armii. Prsaaadna jest jednak opinia historyków starożytnych, którzy chcieli w tym widzieć .barba-ryzację” pretorianów. Każdy legionista był jut w jakim* stopniu zromanizowany (rekrutacja opierała się tylko na obywatelach rzymskich). Jak wykasuj* inskrypcje, oficerowie rzymscy w Ol w., centurionowie, prefekci i trybunowie pochodzili również z Italii. Ponadto wyłącznie italski charakter zachowały cokorto urbana* i cohortes oigilum (straż nocna); te drugie od czasów Septymiusza Sewera rekrutowały się głównie z wolno urodzonych obywateli rzymskich, nie aaż spośród wyzwoleńców. Tak więc w armii rzymakłąj .barbarzyński" charakter miały tylko oddziały tuuntri.

Dla żołnierzy duże znaczenie miała możliwość szybkiego I palnego awansu. Zwykły żołnierz szybciej mógł zostać centurionem, tan zaś łatwo awansował na trybuna lub prefekta. Istotną zmianą sytuacji społeczno-prawnej legionistów było uznanie ich związków małżeńskich sa pełnoprawna (iustum conubium). Żonaci żołnierze uzyskali również prawo mieszkania w okresie pokoju poza właściwym obozem, w canabae, ich dzieci były ebm Romani. Można uznać, że Septymiusz Sewerus zalegalizował istniejący da facto stan rzeczy, tzn. dość liczne związki żołnierzy z kobietami z sąsiedztwa legionów. Przedtem jednak związki te były legalizowane dopiero po zwalnianiu ze służby, dziad zaś urodzone przy obozach (ez castris) otrzymywały obywatelstwo rzymskie zwykle po wstąpieniu do służby w legionach. 8ewerus troszczył się również o los weteranów , zapewnił im zwolnienie od uciążliwych świadczeń w miastach, gdzie często uzyskiwali funkcje municypalne. Weterani zaczęli tworzyć odrębną, uprzywilejowaną grapę w społeczeństwie rzymskim. Od czasów 8ewera Aleksandra (222--235 r.) kawałki ziemi otrzymywali nie tylko weterani, ale również oficerowie

57?