26094 P1020610

UH yhrriwywoy prmudy

I następnym rozdziałe itł/wdAim, jak r«* idt*r przyre>dv i <n>-• l*n\tskn    na zwykłych obywateli t jakie wywołują wir6d

mc/i skutki. OrmWvimv badania nad tvm. jak łudzie mvsl,| o przy* rtnizic i irocJowisku. jak je nwuniirją. oceniają, jakie w stosunku do nieb żywią troski i jakie' podejmują działania. W następnych ro/-działach pokazemv. że do rozwikłania zreferowanej tu złożonej hi-si(trii współczesnej niezbędne będą teorie czasu, przestrzeni, zmy* słów i kulturowej zmiany.

I 3 H| Ludzie i przyroda

W tym rozdziale zbadamy, w jaki sposób i do jakiego stopnia zagrożenia i problemy uważane dziś za dotyczące „środowiska", stanowią przedmiot troski i zaangażowania ludności, jak ludzie rozumieją obfitość zagrożeń, które wydają się przenikać codzienne A-cie i jak uczą się z nimi żyć? Czy troska o środowisko pomogła w kształtowaniu nowych form ludzkiej tożsamości i relacji społecznych lub przyniosła nowe wartości publiczne i światopoglądy? W jakim stopniu ludność zważa na zagrożenia środowiska, które są już dziś niewyczuwalne zmysłowo i który ch skutki przekraczają konwencjonalne kategorie epoki? Na ile troska ta dokonała zmian w postawach społecznych i wzmocniła poczucie odpowiedzialności za działania na rzecz lepszego środowiska? I czy społeczna troska oraz społeczne zaangażowanie w sprawy środowiska symbolizują szerszą troskę o współczesne życie, łącznie z niepokojem o aktualne trajektorie społecznych przemian?

Te złożone pytania stawiają dziś akademicy, ankieterzy i analitycy polityczni. Jeden z głównych komentatorów brytyjskich problemów ze środowiskiem, Hm 0’Riordan, stwierdził niedawno, że „troska o środowisko stała się jednym z najgłębszych i najtrwalszych tematów społecznych na świecie w ciągu ostatniego ćwierćwiecza” (1995: 4). Inni komentatorzy także wskazują na narodziny nowych paradygmatów środowiska (Dunlap i Van Liere 1978), na wzrost znaczenia wartości postmaterialnych (Jnglehart 1977) i na coraz większą liczbę osób uważających się za enwironmentalistów (Dunlap i Scarce 1991) i przyjmujących ekologicznie zorientowane poglądy i perspektywy (0’Riordan 1976, 1989). W tym rozdziale ocenimy zasadność tych różnych tez.

Naszym pierwszym celem będzie podsumowanie badań dotyczących społecznego postrzegania, społecznych zachowań, systemu wartości i struktur wiary w odniesieniu do „środowiska”. Prześledzimy takie badania tego, co ludzie myślą i czynią w sprawach