28105 skanowanie0221

W komentarzu szczegółowym uwzględnia się wyłącznie publikacje dokonane przed chorobą poetki. Jako podstawę druku przyjęto na ogół ostatni tekst opublikowany przed 1907 r. Nie trzymano się jednak tej zasady niewolniczo. Jeśli np. w sposób widoczny wersja w „Życiu” krakowskim jest lepsza niż trochę niedbały druk w „Głosie", przyjmowano jako podstawę wersję z „Życia”. Nie przyjęto jako podstawy druku publikacji w antologii Leopolda Staffa Najmłodsza pieśń polska, Lwów 1903 (dotyczy to trzech utworów), nie ma bowiem pewności, że zmiany tam wprowadzone, na szczęście drobne, pochodzą od poetki.

W odmianach tekstu nie uwzględniano zmian interpunkcyjnych, sygnalizując jedynie zauważoną tendencję. Starano się poprawić błędy i omyłki druku, opierając się zwłaszcza na innych niż podstawa druku opublikowanych tekstach. Niestety, ani w zachowanych materiałach redakcji „Życia” krakowskiego, ani w Tekach Zenona Przesmyckiego nie zachowały się rękopisy utworów drukowanych. Pisownię zmodernizowano według ogólnie przyjętych zasad: zastąpiono zatem np. x przez ks (choć w ten sposób słowo Xięga traci dla dzisiejszego czytelnika dodatkowy urok dziwności), ale pozostawiono dopuszczalną jeszcze dzisiaj pisownię: śród.

2. KOMENTARZ SZCZEGÓŁOWY I UTWORY Z FORPOCZT

Teksty na podstawie: Forpoczły. Książka zbiorowa napisana przez Wacława Nałkowskiego, Marię Komornicką, Cezarego Jellentę, Lwów, nakładem autorów, 1895. Z drukami i litografii Pillera i Spółki. Książka ta została zaopatrzona we wstępny czterowiersz pióra Marii Komornickiej:

Jest nas troje — współczesna Laokona grupa,

Ale wąż wspólnych pragnień, dusząc, darzy życiem I żądłem swym zaszczepia siłę w walce z Gniciem,

By jak Dawid — żyjący potwór zmienić w trupa.

Utwory: Odrodzenie, Psalm przejściowych, Hymn Demona, Wszechczucie, Pod wpływem „Szału" Podkowińskiego, Do autora ,,VJ przesileniu”, Odstępcy, Chcenia — zostały w Forpocz-tach umieszczone pod wspólnym tytułem: Liryka prozą i wiersze Marii Komornickiej.

Ił BAŚNIE. PSALMODIE

Teksty na podstawie: Baśnie. Psalmodie, Warszawa, Księgarnia Fiszera 1900. Utwór Pan kona został ponadto opublikowany w wydawnictwie: Pisanka. Książka zbiorowa pod red. Józefa Jankowskiego, Warszawa 1900, s. 50-52. Brak w tej wersji podziałów graficznych za pomocą gwiazdek. Drobne zmiany dotyczą interpunkcji: w tekście w Pisance jest więcej przecinków niż pauz. Na podstawie wersji w Pisance poprawiono cztery błędy:

We fragmencie pierwszym (za fragment uważamy odcinki między gwiazdkami), werset 4, poprawiono „chmary” na „chmury” (taka forma jest zresztą w innych miejscach tekstu książkowego). Tamże w wersecie dziesiątym poprawiono w tekście książkowym „w nich” na „w nie”.

W drugim fragmencie, werset 2, zmieniono „pan" na „Pan” (tak jest w całym tekście).

We fragmencie ostatnim, werset 4, poprawiono „przewiewu” na „przewiewa”.

Ważniejsze zmiany w tekście wydrukowanym w Pisance:

Fragment pierwszy, werset 1: w miejsce „Stwórca wasz” jest „Stwórca Pan”.

Fragment drugi, werset 3: zamiast „motyla" jest „motyle”; werset 6: zamiast „wielka” jest „wielką", zamiast „nie masz” jest „nie ma”.

Fragment trzeci, werset 2: zamiast „żyło” jest „żył"; werset 5 i 6: zamiast „Stwarzał" jest „Stworzył"; w wersecie 5 jest przestawka i zmiana: „Nicość wypiła potęgę Pana i nie masz Go w stworzeniu”; w wersecie 5 jest przestawka: „Pożarła nicość promienie chwały”. Werset 10 brzmi w Pisance trochę inaczej: „O czemu w nicość, Pa-443