B Cele wychowawcze stanowią w teorii wychowania jedno z najsła-biej opracowanych zagadnień, zwłaszcza w porównaniu z metodami Psychospołecznymi uwarunkowaniami oddziaływań wychowawczych, ■kie były dotychczas przedmiotem rozważań i badań. Przyczyną ta-wego stanu są z pewnością różnego rodzaju poglądy na temat celów wychowania, stanowionych i formułowanych w zależności od prezen-wwanej orientacji filozoficznej, światopoglądowej lub religijnej osób Najmujących się nimi profesjonalnie, ale nie tylko. Należą tu również wientacje rodziców, wychowawców i nauczycieli, a w szczególności feretyków wychowania czy w ogóle pedagogów, a także filozofów, ■yków, teologów i przedstawicieli wszystkich niemal dyscyplin naukowych o profilu społeczno-humanistycznym.
i Wiele cennych inspiracji w stanowieniu i formułowaniu celów mogą ■kże dostarczyć m.in. różnego rodzaju dokumenty Organizacji Naro-lów Zjednoczonych, takie jak Karta Praw Człowieka lub Karta Praw Rodziny. Niemałą w tym rolę przypisuje się nauce społecznej Kościoła ■raz przedstawicielom różnych partii politycznych, wspólnot wyznaniowych, instancji państwowych i gospodarczych lub mniej i bardziej zna-Łących gremiów opiniotwórczych (por. Padagogik, 1989, s. 205 i n.).
B Z tak szerokiego zainteresowania problematyką celów wychowawczych można się tylko cieszyć. Ale nie oznacza to, że należałoby uznać w za wystarczającą podstawę stanowienia i formułowania celów na wypitek teorii wychowania. Warto szczególnie pokusić się o opracowanie nelów wychowania, które byłyby do zaakceptowania przez większość najmujących się nimi osób. Ale z drugiej strony trzeba mieć świadomość, że kompromis w sprawie uznanych lub dezaprobowanych celów wychowania może się okazać — zwłaszcza na obecnym etapie poszukiwań — bronią obosieczną. Dlatego długo jeszcze wypadnie poczekać, zanim poczyni się w tym zakresie znaczący postęp.
KObecny rozdział jest poświęcony w całości celom wychowania. Na wstępie podejmuje się w nim próby odpowiedzi na pytanie, co rozumie ^Bprzez cele wychowania i jak się je uzasadnia. Z kolei mowa jest Hpżnych kontrowersjach wokół celów wychowania. Dokonuje się rów-
Cele wychowania | 2 3