28308 skanuj0096

202 Ryzyko powrotnośd i sposoby zabezpieczenia

odpowiedzialne w danym społeczeństwie za ład moralny i bezpieczeństwo obywateli. Zawiera ona zestaw sześciu podstawowych wytycznych, koniecznych do spełnienia w stosunku do zwalnianego przestępcy, które zaczynają się w języku angielskim na literę C:

lii care (opieka),

2.    caution (uwaga - czyli obserwowanie nawet najbardziej niewinnych poczynań mieszczących się w obszarze jego poprzedniej przestępczej aktywności),

3.    consideration (rozwaga - czyli wszechstronna ocena byłego przestępcy czyniona w połączeniu z prowadzonymi z nim systematycznie rozmowami i innymi formami oddziaływań resocjalizacyjnych),

4.    communication (komunikacja - czyli bezpośrednia wymiana informacji i spostrzeżeń nie tylko z podopiecznym, lecz także ze wszystkimi instytucjami i osobami sprawującymi nad nim opiekę),

5.    cooperation (współpraca nie tylko osób odpowiedzialnych za pomoc powracającemu do społeczeństwa byłemu przestępcy, lecz także policji oraz instytucji szczególnie zagrożonych, jak szkoły, przedszkola itp.),

6.    coordination (koordynacja - czyli właściwy podział zadań pomiędzy osoby i instytucje, które powołane są do opieki nad zwalnianym przestępcą, jak i te które odpowiadają za spokój i ład społeczny).

Spełnienie zasady sześciu C sprowadza się więc zasadniczo do dwóch postulatów operacyjnych: (1) zapewnienia powracającemu do normalnego życia przestępcy dalszych oddziaływań resocjalizacyjnych, (2) możliwie najlepszego zabezpieczenia społeczeństwa przed skutkami powrotnośd do przestępstwa osobników zwalnianych z zakładów resocjalizacyjnych.

Związane jest to jednak z naruszeniem dwóch podstawowych praw człowieka, które stanowią podwaliny demokracji, a mianowicie prawa do wolności osobistej i prawa do prywatności! Wszystkie argumenty przedstawiane zarówno w zasadzie sześciu C, jak i w całej obecnej książce mówią o konieczności stałej opieki terapeutycznej nad zwalnianym z więzienia przestępcą seksualnym, ale co zrobić, jeśli on - jako człowiek wolny - nie chce się poddać oddziaływaniom resocjalizacyjnym? Czy można go do tego zmusić?

Najlepszym zabezpieczeniem społecznym jest ewidencjonowanie powracających do społeczeństwa przestępców seksualnych! Ale w ten sposób narusza się przecież drugie z podstawowych praw demokracji, czyli prawo do prywatności! Jednak, mimo że wiele instytucji pieczołowicie przestrzega tych praw jako niezbywalnych i krwawo wywalczonych zdobyczy nowych czasów, pod naporem opinii publicznej, w stosunku do przestępców seksualnych bywają one w mniejszym lub większym stopniu ograniczane.

W praktyce legislacyjnej współczesnych państw daje się zauważyć nader znamienne zróżnicowanie nacisków położonych na te dwa rodzaje ograniczeń. W jednych krajach ograniczenia te polegają w większym stopniu na wymuszanej różnego rodzaju przepisami prawno-organizacyjnymi opiece postpenitencjarnej, najczęściej ze strony kuratora sądowego oraz ewentualnie (jeśli ten zadecyduje) na regularnym uczestnictwie w grupie terapeutycznej, w innych zaś większy nacisk kładzie się na rejestrację przestępców seksualnych.

Oczywiście rzadko kiedy w nowoczesnych państwach mają miejsce rozwiązania jednostronne, tj. albo permanentne leczenie przestępców seksualnych, albo ich rejestracja. Na ogół do istoty rzeczy należy współdziałanie tych strategii. Niemniej jednak, jak podaje Agnieszka Morawska (2004), tzw. model kliniczny, czyli położenie nacisku na resocjalizaqę przestępców seksualnych, dominuje w najbardziej rozwiniętych krajach Europy -w Holandii, Niemczech, Szwajcarii oraz we Włoszech i Francji, podczas gdy model ochrony społecznej poprzez rejestrację przestępców seksualnych dominuje w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie, Nowej Zelandii i Australii.

Przytoczę teraz niektóre sposoby zabezpieczenia społecznego, polegającego na rejestracji przestępców seksualnych, a głównie pedofilów. Rejestrowanie przestępców seksualnych najszerzej praktykowane jest w USA, chociaż początki tego procederu sięgają angielskiego systemu zapobiegania zatrudnianiu pedofilów na stanowisku nauczycieli i opiekunów dzieci.

W Anglii istniał od dawna, a oficjalnie od początku lat 50. XX w. obowiązek powiadamiania władz szkolnych o każdym przypadku seksualnego molestowania podopiecznych przez nauczycieli i innych pracowników szkoły. Dane te trafiały do urzędu ministra edukacji, gdzie prowadzono rejestry osób dopuszczających się takich czynów, a każdy dyrektor szkoły przed zatrudnieniem nauczyciela lub zatwierdzeniem przez burmistrza członków rady nadzorczej szkoły miał obowiązek sprawdzić, czy osoby dopuszczane do kontaktów z dziećmi nie figurują we wspomnianym rejestrze. Od tego czasu w Anglii powstało wiele nowych regulacji prawnych, nakazujących ochronę dzieci przed molestowaniem ze strony dorosłych, co dało podstawę do tworzenia różnych