22998 wstęp do teorii polityki img 88

94

narodowych jest starcie dwóch ideologii promujących odrębne systemy wartości, czego najlepszym dowodem była rywalizacja między Wschodem a Zachodem w okresie zimnej wojny. Niekiedy także polityka zagraniczna prowadzona przez państwa ulega głębokiej ideologizacji, np. polityka zagraniczna Stanów Zjednoczonych, w której dominująteorie podkreślające wyjątkowość tego kraju, misyjne traktowanie amerykańskich wzorów i tworzenie stereotypów.

Wybór zastosowanej metody użycia środków kulturo wo-ideologicznych zależy głównie od dwóch czynników. Po pierwsze, od detenninacj i propagatora określonej kultury bądź ideologii, tzn. jak bardzo zależy mu na upowszechnieniu własnych wzorców- kulturowych lub na przekonaniu innych do własnych poglądów i przekonań. Po drugie, od otwartości na przyjęcie w wartości i wzorców- przez grupy, do których działania te są skierowane.

3.5. Inne środki

Ze względu na swoją specyfikę i różnorodność wywiad oraz udział państwa w wielostronnych operacjach pokojowych zostały potraktowane w niniejszym opracowaniu jako odrębne instrumenty polityki zagranicznej państwa.

3.5.1. Wywiad

Jeden ze słowników języka polskiego definiuje wywiad jako .jeden ze sposobów rozpoznania strategicznego, polegający na zbieraniu za granicą wiadomości o danym kraju; organizacja, instytucja zbierająca te informacje”⁶⁵. W znaczeniu instytucjonalnym wywiad to organizacja, najczęściej państwowa, wyposażona w' specyficzne instrumenty legalnego, a także nielegalnego działania; organizacja pracująca w' oparciu o specjalne struktury, specyficzną dyscyplinę, obejmująca zasięgiem działania własny kraj i zagranicę, a wykorzystująca najnowsze osiągnięciu nauki, wiedzy- i techniki, by zgromadzić maksimum wiadomości o innych państwach, opracować te dane, by potem wykorzystać je w sferze polityki, ekonomii, nauki i obronności dla uzyskania korzyści w interesie własnego kraju®. Do elementów składowych wywiadu zalicza się: zbieranie informacji, ich analizę, podejmowanie tajnych akcji oraz działania kontrwywiadowcze⁶⁷. Gromadzone informacje sąprzekazy want do odpowiednich cywilnych i wojskowych instytucji państwowych, które doko-nująich analizy'. Najważniejszymi źródłami uzyskiwania informacji dla wywiadu są: działalność ludzka; działalność z wykorzystaniem najnowocześniejszej technologii oraz materiały źródłowe ogólnodostępne⁶⁸.

Maty słownik języka polskiego, s. 950.

“ Jerzy Broni sławski. Szpiegostwo, wywiad, paragrafy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej 1974, s. 43.

^a International Military and Defence Encyclopaedia, Vol. 3, Washington: Brassey^!s (US), Inc. 1993, s. 1288-1291.

^M Ibidem.

-