Gdyby kabel był zabezpieczony wyłącznikiem nadprądowym, w celu wyznaczenia minimalnego wymaganego przekroju kabla ze względu na prąd zwarciowy, w przypadku Tk>0,1 s, należałoby skorzystać ze wzoru (4.3.).
Dla przykładu llh = lk3 = 17,5 kA oraz Tk = 0,2s:
S
17 5002 0,2 1
83,23 mm1, <185 mm?
Przykład 4.3.
Należy dobrać przewód miedziany do zasilania odbiornika trójfazowego symetrycznego, którego prąd obciążenia wynosi lB=90A. Obwód ma być zabezpieczony bezpiecznikami topikowymi. Przewód ma być ułożony według sposobu B1 (tab. 3.4. i tab. 3.5.).
Należy ocenić narażenie przewodu przy przeciążeniu i zwarciu:
lB = 90 A < ln = 100 A<lz
Należy przyjąć bezpieczniki topikowe WTNOOgGIOO:
^110,35 A
, ^ k? ln __ 1.6-100
z ~~ 1,45 1,45
Na podstawie normy PN-IEC 60364-5-523 (tab. 10.4.), przy sposobie ułożenia B1, warunki spełni kabel YKYżo 4x35, dla którego:
lz = 1,06-111 = 117,77 A = 117 A >110,35 A
Na podstawie tabel 4.2., 4.3. oraz 4.4.:
Td(J = 70°C; rdz = 160°C; k = 115 A /mm2
%=K,d-'co>-(r
vz
= (70-25) l2t
= 84°C < xdp = 100°C
(k-S) -1
= (160 70)
64000 (115-35)2 1
0,4°C
Przewody zabezpieczone przed przeciążeniami przez bezpieczniki topikowe są także zabezpieczone przed skutkami zwarć i nie wymagają dodatkowego sprawdzenia ze względu na nagrzewanie prądem zwarciowym.
Wymagania zwarciowe stawiane zabezpieczeniom
Wszystkie aparaty elektryczne, a w tym zabezpieczenia, powinny charakteryzować się dostateczną obciążalnością zwarciową cieplną. Warunek ten należy sprawdzić za pomocą następujących zależności:
dla Tk < T„: lm < lthn (4.11.)
dla Tk > T„:
(4.12.)
gdzie:
Tn czas przepływu krótkotrwałego prądu n-sekundowego wytrzymywanego przez urządzenie, podawanego przez producenta (n=0,05; 0,1; 0,25; 0,5 1; 3s),
l(hn znamionowy prąd krótkotrwały wytrzymywany w czasie Tn podanym przez producenta zabezpieczeń.
Urządzenia zabezpieczające4 powinny być tak dobrane, aby nie dopuścić do termicznego uszkodzenia w zabezpieczanym obwodzie lub odbiorniku.
Każde urządzenie zabezpieczające przed zwarciami powinno spełnić następujące warunki:
a) dla bezpieczników topikowych:
- znamionowy prąd wyfączalny zwarciowy lcn>Tk przy napięciu określonym warunkiem (4.13.) oraz
COS(pk>COS<pdop,
- znamionowy prąd szczytowy i znamionowy prąd załączalny lcm>ip,
- znamionowy prąd ograniczony wytrzymywany logrow>l"k;
b) dla wyłączników:
- znamionowy prąd wyfączalny zwarciowy (eksploatacyjny) lcn>l "k przy napięciu określonym warunkiem (4.13.) oraz współczynnikiem mocy cos(pk>cos(pdop,
- znamionowy prąd szczytowy i znamionowy prąd załączalny zwarciowy: lcm>ip,
- znamionowy prąd krótkotrwały wytrzymywany: lnw> l"k,
gdzie:
cos(pk - współczynnik mocy charakteryzujący obwód zwarciowy,
cosipdop - współczynnik mocy określony przez producenta zabezpieczeń (wyraża on udział składowej nieokreso-wej prądów zwarciowych i odnosi się do parametrów obwodów zwarciowych, w jakich producent prowadził badania odporności zwarciowej zabezpieczeń).
Dobrane zabezpieczenia muszą spełniać również warunki:
(4.13.)
U.. > U..
(4.14.)
gdzie:
I,, - prąd obciążenia, w [A],
ln prąd znamionowy zabezpieczenia, w [A],
Un napięcie znamionowe, w [V],
Przykład 4.4.
Aluminiowe przewody szynowe AP 20x3 mają być narażone na działanie prądu zwarciowego zastępczego cieplnego lth=4,8kA, przy czasie zwarcia Tk=1,5s; xpz=75°C; xdz=200°C.
Na podstawie rysunku 4.2. dopuszczalna jednosekundowa gęstość prądu wynosi k=82A/mm2.
1.5
k
Smln
1 148002-1,5 82 V 1
(4.15.)
^ 71,70 mm >60 mm2
(4.16.)
Przekrój przewodu AP 20x3 wynosi 60mrn2<Smjn, zatem ten przewód nie spełnia warunku wytrzymałości zwarciowej. Należy więc zastosować przewód o większym przekroju lub o większej dopuszczalnej jednosekundowej gęstości prądu zwarciowego „k”.
Przykład 4.5.
Należy sprawdzić, czy przewód YDYżo 5x2,5 zabezpieczony wyłącznikiem naprądowym wyłączającym prąd zwarciowy w czasie Tk<0,1 s jest chroniony przed skutkami zwarć, jeżeli wartość spodziewanego prądu zwarciowego l|h=rk=2500A.
/ tabeli 4.2. odczytujemy k=115A/mm2:
^6,87 mm2 > 2,5 mm2
Na podstawie obliczeń należy stwierdzić, że przyjęty wstępnie przewód YDYżo 5x4 musi zostać zastąpiony przewodem YDYżo 5x10.
'* 7acaHw nmiA/aH^ania nhlir7arS 7\A/arr'inui/w/'h nra7 HnhrSr 7aho7nior'7or‘i im inotala^iar*h oloUłr\ir>7ni/^h »iol,U