66
— wycieczki zawodoznawcze organizowane w ramach zajęć pozalekcyjnych lub
pozaszkolnych, przewidziane w planach i programach działania kół zaintere-
- 36 sowan.
Ważną formą orientacji zawodowej są również zajęcia w pracowniach szkolnych szkół podstawowych i średnich, w warsztatach i pracowniach szkół zawodowych i uczelni wyższych, domów kultury czy pałaców młodzieży.
Do form orientacji zawodowej zaliczyć można również:
a) spotkania zawodoznawcze — uczniów szkół podstawowych i liceów ogólnokształcących z przedstawicielami zakładów pracy, przedstawicielami różnych gałęzi produkcji, studentami szkół wyższych, specjalistami w dziedzinie medycyny pracy, psychologii i pedagogiki pracy,
b) konsultacje zawodoznawcze - prowadzone na terenie szkół podstawowych lub średnich przez nauczycieli lub zapraszanych do szkoły specjalistów; mogą mieć one charakter indywidualny lub zbiorowy, mogą być kierowane bądź do uczniów bądź do rodziców,
c) zespoły zawodoznawcze - które działać mogą szczególnie w liceach ogólnokształcących; członkowie ich, uczniowie o określonych zainteresowaniach i zamierzeniach zawodowych zajmują się wybranymi grupami zawodów i szkołami do nich przygotowującymi;
zajęcia w zespołach prowadzą sami uczniowie bądź nauczyciele, a także przedstawiciele różnych zawodów, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych, szkół i uczelni,
d) kąciki informacji zawodowej - lub kąciki zawodoznuwcze - są to gabloty i plansze zawierające informacje zawodoznawcze dotyczące szkół zawodowych, literatury o zawodach itp.; powinno się je urządzać w miejscach ogólnie dostępnych, aby mogli z nich korzystać zarówno uczniowie, jak i ich rodzice,
e) giełdy zawodów - w określonym dniu, miejscu i oznaczonej godzinie uczniowie prezentują koleżankom i kolegom, a także ich rodzicom zebrane przez siebie materiały dotyczące interesujących ich zawodów,
0 brygady orientacji zawodowej i szkolnej — organizowane przez szkoły zawodowe, składające się z uczniów klas wyższych tych szkół i nauczycieli; ich głównym zadaniem jest organizowanie stałej lub okresowej opieki nad wybranymi szkołami ogólnokształcącymi lub wybranymi klasami,
g) wę/łrowne gabinety orientacji zawodowej - zawierające księgozbiory, materia-
37
ły informacyjne, filmy, przezrocza informujące o różnych zawodach.'
Natomiast do metod stosowanych w orientacji zawodowej zalicza się:
— wyświetlanie filmów ilustrujących pracę w poszczególnych zawodach,
- lekturę literatury zawodoznawczej,
- pogadanki i wykłady,
- dyskusje i konsultacje zbiorowe,
- zbieranie przez uczniów materiałów zawodoznawczych.
- przygotowywanie przez uczniów wypracowań zawodoznawczych,
- konkursy zawodoznawcze,
- indywidualne i zbiorowe obserwacje różnego typu prac zawodowych,
- prowadzenie tzw. zeszytów zawodoznawczych i teczek zawodoznawczych, korzystanie z audycji radiowych i telewizyjnych.
Wydaje się, że bardzo pomocne w orientacji zawodowej może być korzystanie z odpowiednio przygotowanych programów komputerowych, które mogą być źródłem informacji o zawodach, a także służyć uczniom do lepszego poznania samego siebie i swoich zainteresowań zawodowych.
Wszystkie z wymienionych tu metod dotyczyć mogą zarówno uczniów, ich rodziców, jak i nauczycieli i organizatorów orientacji zawodowej. Mogą oni korzystać także z literatury zawodoznawczej, filmów, dyskusji, aby wzbogacać swoją wiedzę dotyczącą wyboru zawodu i pomagać wychowankom w jego dokonaniu.
1. Przeanalizować dowolnie wybrany program nauczania przedmiotu ze szkoły podstawowej pod kątem treści związanych z orientacją zawodową.
2. Określić działania związane z orientacją zawodową na terenie znanej sobie instytucji.
3. Przygotować konspekt lekcji lub zajęć pozalekcyjnych z wybranego przedmiotu lub zakresu, związanych z realizacją celów orientacji zawodowej.