bożena wojtasik doradca zawodu stronaf 67

— typ doradcy,

— elementy jego działania.

— przestrzeń społeczna, w której jest on usytuowany.

Poprzednio uściśliłam, jak rozumiem dwa pierwsze wymiary działalności doradcy zawodu. Obecnie wyjaśnię, co nazywam przestrzenią społeczną. Wiadomo, że rzeczywistość społeczna jest wielopoziomowa, składa się z mikro- i makrostruktur, ij. z pojedynczych jednostek, małych grup, wielkich grup oraz z całych systemów. Obrazowo przedstawia te złożone struktury świata społecznego J. Szmatka⁷¹ (rys. 16).

Makrostruktury Mikrostruktury Działające jednostki

Struktura świata społecznego

Rys. 16. Struktury świata społecznego (/i<5dto: I S z m t k a. Jednostka . społeczeństwo)

Działalności doradcy zawodu nie można zatem rozpatrywać tylko w skali mikro (doradca—radzący się), ale również dostrzec należy tę działalność w większych zbiorowościach ludzkich.

Jak podaje J. Szczepański, najpierw spotkamy siatkę mikrostruktur — pojedynczych członków grupy, rodzin, kręgów, grup nieformalnych, małych grup pracy itp. O mikrostrukturach można mówić w grupach liczących kilkanaście osób. Łączą się one w szersze zbiorowości (społeczności lokalne, wielkie zbiorowości w zakładach pracy) i skupiają wiele tysięcy ludzi. Makrostruktury porządkują największe elementy składowe społeczeństw globalnych, to znaczy: klasy, warstwy', kategorie zawodowe, społeczności terytorialne i inne⁷-.

Między mikro- a makrostrukturami jest wiele pośrednich szczebli. Najlepiej oddaje to rysunek 17, przedstawiony przez J. Szmatkę⁷³.

W mojej pracy „przestrzeń mikrospołeczna" działalności doradcy oznacza wymiar indywidualny (doradca—radzący się) oraz działalności doradcy zawodu w małych grupach (np. klasa, rodzina). Natomiast „przestrzeń makrospołeczna” będzie obejmowała działalność doradcy w wielkich grupach. np. szkoły, instytucje, oraz w całych systemach, np. w środowisku

J. Szmatka. Jednostka i społeczeństwo O zależności zjaw isk indywidualnych ud społecznych. PWN. Warszawa 1980. s. 139.

'- J. Szczepański. Elementarne pojęcia socjologii. Warszawa 1963. s. 276-277.

’³ 1. Szmat k a, op. cit.. s. 142.

Rys. 17. Szczegółowy obraz wielopoziomowej rzeczywistości społecznej (Źródło: J. S z m a t k a. Jednostka i społeczeństwo)

lokalnym, w mieście, państwie. W związku z tym narzędziem moich analiz będzie trójwymiarowy model działalności doradcy zawodu, w różnym stopniu postrzegany przez różnych autorów. Również ten model można przedstawić graficznie (rys. 18)⁷⁴.

Elementy działania; PO • podmiot Hrz • przedmiot Ś • środki U • metody Wy - wynik

Ii

W.T

	1	Wiolkio systemy społeczne — społeczeństwa
	II	Wiolkio grupy społeczne -organizacje społeczne, klasy społeczne, partio polityczne
	III	Małe grupy społeczne -społeczności lokalne, grupy
		zabawowe rówieśnicze, rodzinne podkultury' ról społecznych
	IV	Ludzie -
		zachowanie, postawy typ osobowości

2 S 2 ?

3 i

o r ■5

V &

-3 E

⁰ ,£ i S

^ s

u *■ 1? o

-T 5

n c

3 ?

11

Typy doradcy: Rasstresń.sEsłsęznił;

t-okspcri Syst. - system

I - Informator wg • wielka grupa

K - konfiultant Mg - mała grupa

SO - spolegliwy opiekun ,_nd.. _wym|ar Indywidualny

L - leaeferysta

Rys. 18. Trójwymiarowy model działalności doradcy zawodu (źródło: oprać, własne)

⁷" ^^0m>'^sl Podstawienia w postaci kostki wymiarów działalności doradcy zawodu zaczerpnęłam z książki j. V. D r a p c 1 i. op. c;V.. s. 18. Autor przedstawia inne 3 wymiary