112
się. Niemniej odpowiedzialność za podjętej decyzję autorka ujmuje w dwóch płaszczyznach:
„— odpowiedzialność bezpośrednia, ponoszona przez ucznia dokonującego wyboru, i
— odpowiedzialność osób, które uczestniczą w procesie decyzyjnym, odpowiedzialność nie za treść, lecz za poziom dojrzałości młodego człowieka do jej podjęcia, za przygotowanie dc niej”23,
jest to odpowiedzialność doradców spolegliwych opiekunów.
W. R a c h 1 s k a. Znaczenie samopoznaiuu..., s. -t.
R o z (1 ział V
Termin „leseferyzm” wywodzi się z języka francuskiego (laisser faire) i znaczy: „dajcie [ludziom] czynić [co im się podoba}” L Oznacza więc nie-wtrącanic się. nieprzeszkadzanie, pozostawienie swobody działania1 2. Na tej podstawie utworzyłam nowy termin — leseferysta. Oznacza on osobę, która jest z radzącym się, ale nie przeszkadza, nie wtrąca się, pozostawia mu wolną rękę i swobodę działania.
Doradca leseferysta nie wysuwa propozycji czy sugestii, ale stwarza możliwość, oświetla pole problemowe. Nie ocenia, nie krytykuje, nie poucza, nie udziela żadnych rad. Jest cierpliwym słuchaczem, zwiększa poczucie bezpieczeństwa i zaufanie do własnych sił osoby radzącej się. Mimo empatycznego bycia razem nie bierze odpowiedzialności za decyzje nie przez obawę, ale przez szacunek i respektowanie praw do samostanowienia drugiej osoby.
Posługując się podziałem cnót według M. Ossowskiej3. przypisałam doradcy liberalnemu (głównie leseferyście) cnoty miękkie, zwane też dobroczynnymi, oraz cnoty służące organizowaniu życia społecznego. Kierowanie się tymi cnotami łączy się z korzyścią dla bliźnich. Łagodzą one współżycie, nie dopuszczają do konfliktów. Do cnót miękkich zalicza autorka miłość bliźniego, życzliwość, tolerancję, braterstwo, humanizm, opiekuńczość, a także altruizm, bezinteresowność, delikatność, uprzejmość, ufność, współczucie, wyrozumiałość 4. Cnoty służące organizowaniu życia zbiorowego to: wzajemna pomoc, solidarność, morale, współdziałanie, uspołecznienie. Działalność doradcy leseferysty
Słownik języka polskiego, red M. Szymczak, t. TT. Warszawa 1978, s. 26.
- Ibidem.
•’ M. O $ s O w s k a. Normy moralne. Próba systematyzacji. PWN, Warszawa 1985. s. 174-229.
Ibidem, s. 175-195.