bożena wojtasik doradca zawodu strona� 97

wionymi modelami osób radzących się, do doradcy informatora zgłasza się najczęściej niedoinformowany radzący się uczeń, a więc wynikiem działania doradcy powinno być doinformowanie go. Ten proces może być (choć nie musi) związany z modyfikacją zachowań czy przekonań uczniów. Odpowiedzialność za wybór zawodu leży bardziej po stronie doradcy, gdyż wcześniej zakładałam, że to on jest nadawcą informacji. Z tym wiąże się odpowiedzialność doradcy informatora.

R. Ingarden wyróżnia cztery sytuacje odpowiedzialności⁴¹:

— ktoś ponosi odpowiedzialność za coś (jest za coś odpowiedzialny),

— ktoś podejmuje odpowiedzialność za coś,

— ktoś jest za coś pociągany do odpowiedzialności,

— ktoś działa odpowiedzialnie.

Sytuacja pierwsza oznacza, że sprawcą może być jedynie człowiek. To, za co jest odpowiedzialny, jest dwojakiego rodzaju: jest to jakieś zachowanie się oraz to, co ono wywołuje i realizuje, czyli wynik zachowania. Sprawca jest odpowiedzialny za spełniony przez siebie czyn i jego wynik wówczas, gdy jest to jego własny czyn ⁴².

Cechą specyficzną decyzji zawodowej jest fakt, że decydentami nie sa dorośli, ale uczniowie, i ich decyzje nie zawsze są samodzielne. Skoro doradca zawodu informator jest nadawcą informacji i wpływa na ucznia, jest w jakiejś części odpowiedzialny za jego decyzję, czyli musi wziąć za nią odpowiedzialność. Jest to wynik jego działania mierzony w skali mikrospołecznej.

Rozpatrując wyniki działalności doradcy zawodu informatora w skali makrospołecznej można uznać, że polegają one na wzroście stopnia poinformowania społecznego w zakresie możliwości wyboru zawodu.

^i! R. Ingarden. Książeczka o człowieku, Wyd. Literackie, Kraków 1987, s. 73-97. ⁴² Ibidem.

Rozdział III

MODEL DZIAŁALNOŚCI DORADCY ZAWODU KONSULTANTA W SKALI MIKRO- I MAKROSPOŁECZNEJ

Termin „konsultant" występuje w literaturze przedmiotu w różnym kontekście i ina różne znaczenia. Słownik języka polskiego określa konsultanta jako „specjalistę, fachowca, udzielającego rad, wskazówek, wyjaśnień, orzeczeń w zakresie swojej specjalności” L „Konsultować", to „udzielać porady”, natomiast „konsultować się” — „radzić się, zasięgać rady w jakiejś sprawie u specjalisty”².

Model działalności konsultanta wywodzi się z koncepcji poznawczej człowieka i mieści w poradnictwie dialogowym. Ten typ poradnictwa nie

Rys. 26. Wymiary działalności doradcy zawodu konsultanta (źródło: oprać, własne)

Onucienu jiicna ry*. I* i 21

¹ Słownik jeżyka polskiego, red. M. Szymczak, t. 1. PWN Warszawa 1980. s. 996. ^: Ibidem, $. 996