bożena wojtasik doradca zawodu strona 11

10

takie wskazują, iż poradnictwo implikuje zmiany również określonej rzeczywistości społecznej. Tak rozumiane poradnictwo ma ścisły związek z. wychowaniem, nauczaniem, terapią i innymi działaniami optymalizującymi, naprawczymi, korygującymi, profilaktycznymi (kierunek pedagogiczny);

ITT: poradnictwo w znaczeniu systemowym — wyeksponowanie w definicjach tego działania jako zjawiska społecznego (kierunek socjologiczny)².

W zasadzie wszyscy autorzy używają terminu „poradnictwo" do oznaczenia działań, a jedynie A. Kargulowa zauważa, iż termin ten stosowany jest w literaturze dc oznaczania nie tylko praktyki, ale i teorii, czyli zarówno systemu działań, jak i wiedzy na jego temat. Aby uniknąć nieporozumień proponuję, by tym terminem określać działanie praktyczne, które powinno czerpać wiedzę z teorii poradnictwa — porad,oznawstwa. Poradoznawstwo jest terminem szerszym aniżeli poradnictwo. Zdaniem autorki poradoznawstwo ma do spełnienia dwa główne zadania: sprzyjać podnoszeniu poziomu działalności poradniczej oraz przyczyniać się do poznania poradnictwa jako fenomenu społecznego³.

Zwolennikami definiowania poradnictwa, których zaliczyłam do I grupy, są m.in. O. Czerniawska i R. Pawłowska, które określają je jako „działanie polegające na niesieniu pomocy za pośrednictwem porady", przy czym przez „działanie" autorki rozumieją układ relacji między dwoma lub większą liczbą osób⁴. Dla II. Kai poradnictwo jest również działaniem, które istnieje wszędzie tam, gdzie ma miejsce proces udzielania porady⁵. Najwięcej jednak autorów ujmuje poradnictwo jako pomoc w rozwiązywaniu problemów. Tak rozumieją poradnierwo N. Sakson ⁶, H. Kaja ⁷,

Trzeba dodać, iż niektórzy autorzy rozpatrują poradnictwo wc wszystkich trzech znaczeniach, ponieważ, stanowiska tc nic wykluczają się wzajemnie, a jedynie są możliwe do wyodrębnienia ze względu na pr zyjętą teorię w analizach.

^!A.Kargulów a. Poradnictwo jaka wiedza i system działań. Wstęp do poradoznawstwo. Wyd. UWi.. Wrocław 1986.

⁴    O. C z c r n i a w s k a. Pora.irr.ctwo jako wzmacnianie środowiska wychowawczego. Insi. Wyd. CR2Z. Warszawa 1977. s. 7; R Pawłowska. Poratinicrwo pedagogiczne. WSiP. Warszawa I9S6, s. 8.

⁵    11. K a j a. Założenia teoretyczne poradnictwa rycia. [w:| Kola poradnictwa i doradztwa w optymalizowaniu rozwoju osobowości i podnoszeniu kultury pedagogicznej społeczeństwa. red. A. Kargulowa. M. Jędrzejczak. Wyd. UWr.. Wrocław 1980. s. 169.

'•N. Sakson, Metodyka pracy doradcy a metodyka doradztwa rolniczego na przykładzie programowania liniowego, (w:| Metodyka pracy doradczej. Lublin 5987. s. 141.

■ Ił. K a j a. up. cit.. s. 170.

J. Pietraszko ¹, J. Włodek-Chronowska ² i inni. M. Kulczycki uściśla, iż jest to pomoc w rozwiązywaniu problemów w trudnej sytuacji. Przez problemy rozumie nic doraźne trudności, ale regulatory ukierunkowania życiowego, zjawiska z zakresu regulacji wzajemnych stosunków człowieka z otoczeniem ³. Także A. Kargulowa uważa, że uruchomienie działań poradniczych następuje w sytuacji problemowej. Jej zdaniem poradnictwo zmierza do rozwiązywania problemów wówczas, gdy jednostka:

—    nie jest zrównoważona emocjonalnie,

—    nic ma motywacji do działania,

—    ma trudności adaptacyjne lub decyzyjne,

—    nie jest w stanie samodzielnie rozwinąć myślenia twórczego, by zmodyfikować swoje działania ⁴

Definicje niektórych autorów zagranicznych można również zaliczyć do grupy I.

Badacz zachodnionicmiecki R. F. Antoch, skupiając się głównie na ważności porad w poradnictwie, dzieli je na:

—    porady ogólne dające odpowiedź na pytanie, jak osiągnąć założone cele,

—    porady odnośnie do niezbędnych decyzji w karierze zawodowej i szkolnej ucznia,

—    porady koncentrujące się na osobowości radzącego się, ważne w' trudnych momentach nauki i życia⁵.

Podobnie określa poradnictwo G. Nciscs, zwracając uwagę, że jest to specjalna forma informowania z. wyznaczonym celem (kierunkiem) na pomoc w dokonywaniu wyborów ⁶.

W tej samej grupie mieszczą się też definicje, które zwracają uwagę przede wszystkim na interakcje dwóch osób, na ich komunikację i współpracę w sytuacji poradniczej. Tu zaliczyłabym wielu zagranicznych autorów, np. J. F. Adamsa, który uważa poradnictwo za związek interakcyjny dwóch

1

^.Pietraszko, Satysfakcja życiowa w aspekcie poradnictwa psychologicznego, (w.) Rola ponuiuictwa i doradztwa..., s. 93.

2

⁵ J. W t o d c k - C hronowska, Próba uporządkowania terminologii poradnicza i hierarchii jego celów, Wyd. UWr., Wrocław 1982. s. 113.

3

\t. K u 1 c z y c k i. O tak zwanych nierozwiqzalnych problemach życiowych. Prace Psychologiczne, V, Wyd. UWr., 1976, s. 276.

4

^UA. Kargulowa, op. cit., s. 6. 44.

5

⁵- R. P. A n t o c h, Beratung zwischen Etziehung mul Therupie, Zeitschrift fiir Individual-psychologic. 2, 1977. s. 123-138.

6

^IJ Podaję za: B. R u h r. Beratungsdienste, {w:] Piidagogische Arbeitsfehler Enrichtungen. A uf gaf jen, Móglichkeiren, Hamburg 1981. s. 310.