292

283

Lulek czarny

górnej — żółtozieloną; jest silnie pomarszczona, powyginana i owłosiona. Zapach liści jest swoisty, lekko odurzający, smak słodkawogorzki, Ostrawy.

Rys. 56. Lulek czarny (Hyoscyanzus niger):

— pęd kwitnący; b — dojrzały owoc (torebka) z nasio-

Surowiec zawiera silnie trujące, lecz cenne w lecznictwie alkaloidy, głównie: hyoscyaminę, skopolaminę i atropinę. Surowiec powinien zawierać nie mniej niż 0,5% alkaloidów obliczonych jako atropina; nie powinien on zawierać liści zbrunatniałych, pokruszonych lub zapleśniałych oraz innych części rośliny.

Wilgotność — najwyżej 10%.

Zapotrzebowanie dość duże.

Zastosowanie. Liście lulka stanowią ważny lek przeciw-kurczowy, mający szczególnie zastosowanie przy leczeniu astmy; jest składnikiem papierosów przeciwastmaty-cznych.

Duże ilości liści są używane do wyrobu tzw. zielonej oliwy, używanej zwłaszcza do nacierań przy nieżytach dróg oddechowych i przeziębieniach u dzieci oraz bólach artretycznych i newralgicznych.

Znaczna ilość surowca pochodzi ze zbioru roślin dziko rosnących.

Niektóre przetwórnie farmaceutyczne kupują również nasiona lulka. Produkować je należy tylko na specjalne zamówienie.

Wymagania klimatyczne i glebowe. Lulek występuje dziko we wschodniej Europie i środkowej Azji, skąd przedostał się również do Ameryki. U nas występuje często jako chwast na przychaciach, śmietniskach, rumowiskach, ale tylko na żyznych glebach bogatych w azot i wapń. W uprawie również wymaga gleby żyznej o dużej zawartości azotu i potasu, bogatej w wapń.

Uprawa roli i nawożenie. Lulek uprawia się zwykle u nas jako roślinę dwuletnią, którą wysiewa się w połowie lata. Najczęściej dajemy stanowi-