33019 Obraz (1420)

Jestem dziewczynką, jestem chłopcem

4.2.3. Dziecięce zabawy seksualne (zachowa interakcyjne)

Kolejną grupę zachowań seksualnych dzieci stanowią zachowania interakcyjne, nazywane też zabawami erotycznymi (Beisert, 1991) lub dziecięcymi zabawami seksualnymi (Obuchowska i Jaczewski, 2002). Największą liczbę zabaw tego rodzaju obserwuje się w wieku przedszkolnym. Ich funkcją, obok zaspokojenia ciekawości i zdobycia wiedzy (podobnie jak w zachowaniach orientacyjnych), jest również dostarczenie przyjemności oraz stymulacja i ekspresja seksualna w kontakcie z rówieśnikiem. Zabawy seksualne mogą przybierać zróżnicowane formy: naśladowanie zaobserwowanej aktywności seksualnej innych osób, odtwarzanie pozaseksualnych sytuacji, które dostarczają dziecku pretekstu do kontaktu i manipulacji ciałem („zabawia w doktora”). Odrębną grupę zabaw stanowi powtarzanie w zabawie przeżytych przez dziecko sytuacji traumatycznych. Celem takich zachowań jest odreagowanie napięcia i negatywnych emocji wynikających z trudnego doświadczenia (Beisert, 2006a). Ten rodzaj zabaw wykracza poza normę rozwojowych zachowań seksualnych małych dzieci i może być dla dorosłych sygnałem konieczności udzielenia dziecku pomocy.

W okresie późnego dzieciństwa zabawy dzieci, w tym również zabawy erotyczne, odbywają się głównie w gronie rówieśników tej samej płci (Lew-Starowicz, 2000; Beisert, 2006a). Serbin (1987, za: Lew-Starowicz, 2000) twierdzi, że 40-65% chłopców wzajemnie się masturbuje, miewa kontakty oralne oraz imituje stosunki. Chłopcy organizują również zawody w oddawaniu moczu i porównują długość członków (Beisert, 1991). Według Ireny Obuchowskiej i Andrzeja Jaczewskiego (2002) dziewczynki chętniej podejmują rozmowy na tematy seksualne w gronie przyjaciółek, przymierzają bieliznę mam, oglądają piersi. Zabawy erotyczne podejmowane w tym czasie mają podwójny cel: obok dostarczenia wiedzy stanowią źródło pobudzenia seksualnego i dostarczają możliwości jego rozładowania (choć tej drugiej funkcji dzieci najczęściej nie

Jak dziecko przejawia swoją ptciowość? O typowej ekspresji seksualnej dziecka

są świadome). Dla części dzieci motywacją może być również chęć zdobycia uznania w grupie poprzez inicjowanie i uczestniczenie w zabawach erotycznych (Beisert, 1991). Kontakty między grupami płciowymi sprowadzają się głównie do zaczepiania, potrącania, czasem podglądania, inicjowanego przede wszystkim przez chłopców (Obuchowska i Jaczewski, 2002).

Analogicznie jak w przypadku zachowań masturbacyjnych, dziecięce zabawy erotyczne mogą jednocześnie pełnić kilka funk-

Tabela 4.5. Dziecięce zabawy erotyczne według Marii Beisert

Rodzaj zacho wania	Cel (motyw)	Przykładowa Cechy forma charakterystyczne ■■ ' V ' M ... .ź V. ■■■
Zabawy naśladujące aktywność seksualną innych osób	® uzyskanie przyjemnych doznań w wyniku stymulacji obszarów erogennych * a ciekawość (motywy poznawcze) '	•3> zabawa w dom ^ zabawa . w randkę j imitacja kontaktów seksualnych '	« naśladowanie zachowań rówieśników, starszych dzieci (rodzeństwa), dorosłych - ® możliwy brak zrozumienia znaczenia treści odtwarzanych w zabawie ' j zabawa (lub niektóre jej elementy) może być ukrywana przed dorosłymi ..
Zabawy naśladujące sytuacje po-zaseksualne	® uzyskanie przyjemnych doznań w wyniku stymulacji obszarów erogennych « ciekawość (moty-' wy poznawcze)	j zabawa w doktora ® zabawa w szpital' »zabawa w kosmetyczkę '	* temat zabawy dostarcza pretekstu do eksploracji i kontaktu z ciałem (własnym, rówieśnika)^1» zabawa (lub jej niektóre elementy) może być ukrywana przed dorosłymi
Zabawy odreagowu jące	® obniżenie nad- • miernego napięcia emocjonalnego ® zwrócenie uwagi ‘ otoczenia (osiągnięcie celów poza-seksualnych)	© zabawa w operację ’ •» zmuszenie innego dziecka do kontaktu seksualnego -	« zabawa zawiera nietypowe wątki tematyczne (przymus, ból) ' • zabawa może być szkodliwa dla uczestników (np. ryzyko uszkodzenia ciała)

Źródło: opracowanie własne na podstawie Beisert, 2006a.