33203 Zasady Wykładni Prawa L Morawski
6

m m Zasady wykładni prawa ■ * *

niem zwolenników tej teorii ustalenie znaczenia przepisu jest tylko fragmentem procesu wykładni, gdyż jej ostatecznym celem jest rekonstrukcja z przepisów prawnych pełnej i jednoznacznej normy postępowania.

Pogląd ten nasuwa jednak szereg problemów praktycznych. Po pierwsze, nie widać powodu, dla którego interpretator w każdym przypadku wykładni, a zwłaszcza wykładni operatywnej, musiałby rekonstruować pełną i jednoznaczną normę postępowania. Przypuśćmy na przykład, że w kontekście art. 163 k.k. sąd rozważa, czy spowodowanie pożaru było zdarzeniem, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób. Nie znam żadnego powodu, dla którego sąd analizując tę kwestię musiałby zajmować się również znaczeniem takich pojęć jak eksplozja materiałów wybuchowych czy gwałtowne wyzwolenie energii jądrowej, bo i o takich zdarzeniach wspomina art. 163. Ma więc rację K. Płeszka, gdy mówi, że w wykładni operatywnej wystarcza „ustalenie znaczenia [...] w stopniu umożliwiającym podjęcie decyzji”^{1 2 3}. Drugi powód dla którego tzw. teoria derywacyjna jest trudna do zaakceptowania jest jednak ważniejszy. Zwolennicy teorii derywacyjnej wprowadzają odróżnienie przepisów od norm prawnych i twierdzą, że bardzo rzadko jest tak, by pojedynczy przepis wysławiał pełną normę prawną i ich zdaniem do rekonstrukcji pełnej normy konieczne jest zwykle odwołanie się do szeregu różnych przepisów. Tak na przykład Z. Ziembiński uważa, że „wielokrotnie w podręcznikach przytaczany przykład art. 415 k.c. [...] jako przykład przepisu, który ma być tożsamy z normą prawną, jest nieścisły, bowiem norma nakazująca naprawić wyrządzoną szkodę, jest dookreślona dopiero przez art. 422, 423, 425” i wiele innych przepisów². Wyprowadzenie z tego skądinąd słusznego twierdzenia tezy, że obok zwykłych reguł takich jak na przykład przepisy z art. 415, 422, 423 itd. istnieją jakieś skonstruowane z nich normy jest jednak trud-

1

ten temat por. też K. Płeszka, T. Gizbcrt-Studnicki, Dwa ujęcia wykładni. Próba konfrontacji, 7.NUJ 1984/20; R. Sarkowicz, J. Stelmach, Teoria prawa, Kraków 1996, s. 80; L Leszczyński, Zagadnienia teorii stosowania prawa. Doktryna i tezy orzecznictwa, Zakamycze 2001, s. 113; B. Brzeziński, Podstawy ivykładni prawa podatkowego, Gdańsk 2008, s. 22; t. Kon-dratko, Paradygmat klasyfikacyjny czy derywacyjny - spór o prymat w polskiej kulturze prawnej, RPEiS 2007/3; por. też wyrok WSA w Warszawie z 21.12.2004, III SA/Wa 1874/04, M. Podat. 2005/7/47.

2

   K. Płeszka, Reguły preferencji w prawniczych rozumowaniach interpretacyjnych, [w:] Studia z filozofii prawa, red. J. Stelmach, Kraków 2003, s. 79.

3

   S. Wronkowska, Z. Ziembiński, Zarys teorii prawa, Poznań 1997, s. ISO; dokładnie tak samo M. Zieliński, op. cit., s. 119, 122.

*m 16 ■*