112
Polacy na emigracjii
opiekę medyczną. Opinie na temat tyełi kontaktów są podzielone. W mniejszym stopniu zależą od kraju pobytu, w większym od indywidualnych doświadczeń.
W ankietowym badaniu pilotażowym, w którym uczestniczyło 55 osób powracających do kraju, zadano uczestnikom pytanie o kontakt z instytucjami za granicą i jego ocenę. Generalnie respondenci stwierdzili brak trudności, przy czym odpowiedzi części z nich wskazywały, że brak ten mógł być wynikiem braku kontaktu z interesującymi nas instytucjami (edukacja, pomoc społeczna, służba zdro-wiaj.Trudności, jakie napotkali, wynikały w ich ocenie z niedostatecznej znajomości przepisów prawnych w kraju, w którym pracowali (16 osób) lub niedostatecznej znajomości języka (13 osób).3-®
Również Polacy badani w Irlandii byli ogólnie rzecz biorąc raczej zadowoleni z pracy irlandzkich urzędów i załatwiania w nich formalności. Co trzeci jednak wskazywał na „nieterminowość, zbyt długi okres oczekiwania lub niedogodne godziny otwarcia urzędów. Część osób miała problemy związane z podatkiem: przyznanie numeru PPS łub np. odzyskanie podatku ”.32' Podobnie wyrażali swoje niezadowolenie Polacy zatrudnieni we Włoszech. „Biurokracjajest niesamowita, trzeba zmarnować jeden dzień, żeby załatwić jedną sprawę. [...] iv Polsce się załatwia w tym czasie cztery sprawy, tutaj jedną ”(M.)
Wielu badanych we Włoszech polskich migrantów nie potrafi odnaleźć się w nowych warunkach. Zwiększa to poczucie braku bezpieczeństwa w obcych sobie instytucjach.
Brak informacji o biurach pośrednictwa pracy, miejscach i ofertach zatrudnienia a także o pracodawcach (w tym, co podkreślają badani, brak ostrzeżenia przed oszustami, przed wykorzystywaniem pracowników i nieprzestrzeganiem prawa pracy, przed ryzykiem dla kobiet przyjeżdżających do pracy) stwarza migrantom sytuację zagubienia i niepewności. Oparcie, jakie znajdują w sieci migracyjnych powiązań ze znajomymi i z rodziną, która jest głównym źródłem informacji o konkretnej pracy za granicą (znajomi - 39,9%, rodzina - 32,9%), przynosi im minimum bezpieczeństwa społecznego.
Najwięcej opinii negatywnych łączy się z niekompetencją i brakiem zainteresowania ze strony urzędników. 11 kwietnia 2007 roku w'e Włoszech weszła w życie ustawa, według której osoba posiadająca pracę otrzymuje pozwolenie „na mieszkanie we Włoszech ". Ale po miesiącu ,,okazało się, że niektórzy urzędnicy w ogólnie nie interesowali się tym faktem, że weszła nowa ustawa, nowe prawo, według którego generalnie od ręki można dostać pozwolenie "(A). Są też inne oceny, zwłaszcza osób mających doświadczenia z trudnościami w pracy przed akcesją Polski do UE. ,, Teraz wystarczy znaleźć pracodawcę, który podpisze kon-
■-1" Z. Kawczyńska-Butrym. Zyski i straty uczestników migracji.... s. 160.
Ml A. Radiukiewicz. .1. Bieliński. M. Larkowska. Emigracja zarobkowa Polaków do Irlandii.... s. 43.