35428 Zasady Wykładni Prawa L Morawski2

* » Zasady wykiadni prawa ■ ■ •

7. Nakaz interpretacji prawa zgodnie z normami prawa międzynarodowego

Artykuł 87. Konstytucji zalicza ratyfikowane umowy międzynarodowe do źródeł powszechnie obowiązującego prawa w RP. Zgodnie z art. 91 umowy tego rodzaju stanowią część polskiego prawa wewnętrznego i podlegają bezpośredniemu stosowaniu, chyba źe ich stosowanie zależy od wydania ustawy. Ustęp 2 tego artykułu stanowi, że umowa międzynarodowa ratyfikowana za zgodą wyrażoną w ustawie ma pierwszeństwo przed ustawą, z ustępu 3 wynika z kolei, iż ta sama zasada dotyczy ratyfikowanych umów, które konstytuują organizację międzynarodową, jeśli wynika to z treści takiej umowy. Mając na uwadze te przepisy nie można zatem wątpić, iż nakaz inteipretacji przepisów prawa zgodnie z normami prawa międzynarodowego stał się wiążącą dyrektywą interpretacyjną w naszym kraju (por. na przykład uchwałę SN z 19 lutego 2003 r., I KZP 47/02, OSNKW 2003/3-4/22). Warto wskazać, że „prymat prawa międzynarodowego w stosunku do prawa krajowego jest prymatem stosowania normy prawnej, a nie jej obowiązywania” (wyrok NSA z dnia 25 października 2006 r., I FSK 146/06, LEK nr 263139), a zatem sam fakt sprzeczności normy prawa polskiego z prawem międzynarodowym nie musi prowadzić do utraty przez nią mocy obowiązującej.

* Interpretacja norm prawa polskiego powinna być zgodna z normami prawa międzynarodowego publicznego.

Reguła ta stanowi zresztą tylko odbicie szerszej tendencji dającej się zaobserwować w większości demokratycznych państw do dobrowolnego uznawania prymatu norm prawa międzynarodowego nad normami własnego prawa wewnętrznego. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że w prawie międzynarodowym obserwujemy wprawdzie powolny, ale stały proces rozbudowywania norm bezwzględnie wiążących (iuris cogentis), a więc norm, które wiążą państwa nawet bez ich zgody. Do norm tego rodzaju zalicza się coraz częściej również wszystkie podstawowe prawa i wolności obywatelskie. W przypadku norm iuris cogentis prymat prawa międzynarodowego ma charakter bezwzględny i niezależny od woli państwa. Interpretacja prawa krajowego w zgodzie z normami prawno-międzynarodowy-