35819 skanuj0002 (218)

■^postaw wobec grup i instytucji społecznych (Havighurst, 1981; Przetacznik-Gie-■wska, 1996; Matezak, 1998).

Dojrzałość szkolna

KW okresie późnego dzieciństwa szkoła staje się dla dziecka środowiskiem, ■którym nabywa ono wiele nowych umiejętności. Aby sprostać oczekiwaniom Szkolnym, dziecko musi osiągnąć odpowiedni poziom dojrzałości szkolnej. Bzyjmuje się, że dziecko dojrzałe do podjęcia nauki w szkole, to takie, które (za: Beetacznik-Gierowska, Makiełło-Jarża 1985):

^Best dostatecznie rozwinięte fizycznie i ruchowo, zwłaszcza w zakresie precyzyj-Bnych ruchów rąk i palców;

^Bosiada dobrą orientację w otoczeniu oraz określony zasób wiedzy ogólnej Bo Rwiecie;

3)    posiada na tyle rozwinięte zdolności komunikacyjne, aby móc porozumiewać się b w sposób zrozumiały dla rozmówcy (zarówno dorosłego jak i rówieśnika);

4)    potrafi działać intencjonalnie, tzn. podejmuje celowe czynności i wykonuje je do ■końca;

5)    Rest uspołecznione w stopniu pozwalającym na zgodne i przyjazne współdzia-

łanie z rówieśnikami, liczenie się z chęciami i życzeniami innych oraz wykony-Bwanie poleceń kierowanych przez dorosłych do całej grupy dzieci;

^Best na tyle dojrzałe emocjonalnie, aby rozstać się z matką na czas pobytu w szko-Ble oraz kontrolować doświadczane emocje (lęk, złość i inne) nie uzewnętrzniając ^Bch w sposób zbyt gwałtowny.

m Od dojrzałości szkolnej dziecka zależeć będzie jakość jego szkolnego startu, ■więc, czy rozpoczęcie nauki będzie dla niego tylko przejściową sytuacją trudną czy leż stanie się zdarzeniem kryzysowym, wywierającym głębszy wpływ na jego rozwój. Jak pisze D. Gaul (1991, s. 313-314) badająca uwarunkowania funkcjonowa-szkolnego uczniów klasy pierwszej: „przekroczenie progu szkolnego oznacza dl& dziecka wejście w nową, skomplikowaną sytuację. Stopniowe zwiększanie B^magań (...) stawia je przed modyfikacją zachowania. Zmiany te mogą służyć [jego dalszemu rozwojowi poznawczemu oraz społecznemu. Wymagania stawiane ■decku nie mogą jednak przekraczać jego możliwości, muszą uwzględniać specyfikę jego rozwoju psychoruchowego”. Z badań tej autorki wynika, że dla wielu dzieci jnż od pierwszej klasy szkoła jest środowiskiem stresującym. Niepokojący jest Rberwowany u dzieci wzrost zaburzeń wegetatywnych, jako reakcji na rozpoczęcie [suiki w szkole, oraz obniżenie samopoczucia psychofizycznego, związane z niedo-Bttecznym poziomem ich osiągnięć szkolnych. Źródłem szczególnego stresu są dla llzieci niektóre formy oceniania ich przez nauczycieli.

■Możliwość sprostania zadaniom szkoły wymaga takiej dojrzałości wyższych ■mkcji korowych, która zapewnia nie tylko odpowiedni dla wieku rozwój intelektualny czy emocjonalno-społeczay, ale też dostateczną koordynację ruchową, wzrost ■wagi dowolnej, zwiększenie zdolności koncentrowania się na przedmiocie zaintere-Bwania. Niezbędny jest zatem określony poziom rozwoju centralnego układu ner-

131