35864 P4210048

LITURGIA ŚREDNIOWIECZNA

Tabela 1. Układ średniowiecznego Oficjum dziennego.

LITURGIA ŚREDNIOWIECZNA

Matutinum (dłuższa forma) j

Laudes

| Pryma, Tercja, I Seks ta. Nona

Nieszpory

Kompleta

I KANTYK (Benedictus)

Modlitwa

i Wersety otwierające

PSALMY i KANTYK

I Zdanie z Biblii

i (zwyczaj j monastyczny:

[ responsorium)

HYMN

Wfcrsef

I (zwyczaj diecez- j KANTYK jalny: Pryma i (Magnificat) I i wszystkie 4 j Godziny)

(zwyczaj monas* i tyczny. Prośby)

Modlitwa I Modlitwa

Wersety

otwierające

PSALM(Y)

WPROWA

DZAJĄCE

HYMN Pierwszy nokturn: PSALMY Modlitwa i błogosławieństwo

Czytania z responsoriami Drugi nokturn:

i

I

Werset otwierający I HYMN PSALMY

I

i Sentencja I biblijna J (zwyczaj I diecezjalny:

J responsorium)

| Wferset

I Wferaet I otwierający PSALMY

i Sentencja ! biblijna I responsorium (nie zawsze)

HYMN

Werset

zwyczaj diecezjalny: Werset I otwierający 'PSALMY

i Sentencja biblijna | responsorium

j HYMN Werset

KANTYK CNunc dimittit)

Prośby

Modlitwa

Błogosławieństwo Błogosławieństw

| zwycząj

! monastyczny*.

| Werset otwierający I PSALMY | HYMN | Sentencja I biblijna I Werset Prośby i Modlitwa ; Błogosławieństwo

PSALMY j Błogosławieństwo Błogosłauńeństwo |

Modlitwa i bło- i

gosławieństwo

Czytania

z responsoriami

Trzeci

nokturn:

PSALMY Modlitwa i bło- j gosławieństwo Czytania z responsoriami >

TE DEUM LAUDAMUS I

następ. Laudes* j

^a W zwyczaju monastycznym KANTYKI ze Starego Testamentu zastępowały psalmy w trzecim nokturnie; po TE DEUM następowało czytanie Ewangelii, TE DECET LAUS i modlitwa. Przed Laudes była przerwa.

analogicznie: okresowy, własny czy wspólny tekst może wykorzystywać zwykłą melodię (np. krótkie responsorium lub werset i odpowiedź). Niektóre z najbardziej wypracowanych modeli w zakresie stosowania tych kategorii przedstawione będą niebawem wraz z omówieniem antyfon i psalmów.

Werset początkowy

Prawie każde nabożeństwo Oficjum rozpoczynało się pierwszym wersem Psalmu 69, śpiewanym jako werset i odpowiedź:

V. Deus in adiutorium meum intende % Domine ad adiuuandum me festina

(Boże wejrzyj ku wspomożeniu memu. Panie pospiesz ku ratunkowi memu.)

Wyjątek stanowiło nabożeństwo nocne (Matutinum), które rozpoczynał wers Psalmu 50:

V. Domine labia mea aperies % Et os meum annuntiabit laudem tuam

(Panie otwórz wargi moje. A usta moje będą głosić Twoją chwałę.)

Po Wezwaniu następowało z reguły Deus in adiutorium. Jednakże w niektórych zwyczajach Domine labia mea zastępowało Deus in adiu-torium, w innych — następowało po Deus in adiutorium i Gloria Patri Św. Benedykt pouczał, że Domine labia mea powinno się śpiewać w Ma tutinum trzykrotnie po Gloria Patri.

W kilku przypadkach w ramach niektórych zwyczajów zastępowano Deus in adiutorium własnym wersetem i odpowiedzią.

Gloria Patri

V Gloria Patri et Filio et SpirUui Sancto

% Sicut erat in principia et nunc et semper et in saecula saecularum Amen (Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. Jak było na początku, teraz i zawsze i na wieki wieków. Amen.)

Doksológia krótka (Gloria Patri) była jednym z najczęściej recytowanych tekstów. Występowała we wszystkich nabożeństwach po Deus in adiutorium. Doksologię recytowano na końcu każdego psalmu (lub części psalmu) i kantyku. Pierwszy fragment (Gloria Patri ... Sancto) śpiewano w wielu responsoriach. Nie śpiewano go w uroczystych dniach Wielkiego Tygodnia (patrz Rozdział 9).

97