38914 p1080145

I

I

I

I

I

I

I

fl

5. Nauka czytania i pisania w nauczaniu początkowym szkoły specjalnej

5.1. ISTOTA CZYTANIA 1 PISANIA

Aczkolwiek prognozy futurologów zdają się mówić o wzrastającej roli obrazu i zmierzchu „ery druku", wydaje się jednak, ii przez długie lata jeszcze najważniejszym źródłem wiedzy o świede i rządzących nim prawach będzie dla dziecka wialnie słowo drukowane, a więc różnego rodzaju opracowania książkowe, czasopisma, mapy, informatory itp. Stąd też kształtowa me u dzieci umiejętności czytania i pisania jest jednym z najważniejszych celów w pierwszym okresie edukacji.

Pojęcia „czytanie" i pisanie" są rozumiane bardzo różnie przez badaczy. Niemniej wydaje się, iż występujące w literaturze definicje można podzielić na dwie grupy.

Grupa pierwsza obejmuje te określenia, które ogólnie można uznać jako typowe dla „podejścia lingwistycznego". Przykładem może być definicja podana przez Blkonina (1961). Czytanie określa autor jako tworzenie dźwiękowej lormy słowa na podstawie jego obrazu graficznego. Przez dźwiękową formę słowa Elkonin rozumie (1960) organizację dźwięków w określonym następstwie czasowym. Jednostką dobrze czytającą - według autora - będzie więc ta osoba, która potrafi utworzyć prawidłowo formę dźwiękową jakiegokolwiek słowa na podstawie jego symbolu graficznego. Elkonin (1961) nic traktuje zatem rozumienia tekstu jako głównego wskaźnika prawidłowo opanowanej umiejętności czytania.

Druga grupa definicji czytania kładzie z kolei nacisk na rozumienie odczytywanego tekstu. Czytanie polega na rozpoznawaniu symboli (drukowanych lub pisanych), stanowiących bodziec do aktualizowania znaczeń „wbudowanych" w doświadczenie jednostki orazdo powstawania nowych znaczeń znanych już słów przez manipulowanie pojęciami już posiadanymi (Brzezińska 1987). Przykładem takiego podejścia jest między innymi definicja zaproponowana