39158 s58 (4)

§ 27: Zaimki

Zaimki dopełnienia stoją przed czasownikiem, do którego się odnoszą.

Ne i pas otaczają tę całość złożoną z czasownika wraz z towarzyszącym mu zaimkiem dopełnienia.

Tu m’aimes ?    - Oui, je t’aime.

Vous prenez le bus ? - Oui, je le prends.

- Non, je ne le prends pas.

W przypadku czasowników, po których występuje bezokolicznik, zaimek dopełnienia stoi przed bezokolicznikiem.

-    Tu vas chercher Nathalie et Frederic ?

-    Oui, je vais les chercher.

-    Non, je ne vais pas les chercher.

Zaimki dopełnienia mogą się pojawić także w równoważnikach zdań, tzn. bez czasownika, np. ze słówkiem voila:

Le voila!

Te voila!

3. Zaimki dopełnienia dalszego

Zaimki dopełnienia dalszego oznaczają osoby.

Dla pierwszej i drugiej osoby liczby pojedynczej i mnogiej mają one te same formy, co zaimki dopełnienia bliższego: me, te, nous, vous. Zaimki dopełnienia dłaszego dla 3. osoby liczby pojedynczej i mnogiej to odpowiednio lui i leur. lui zastępuje zarówno rzeczowniki rodzaju męskiego, jak i żeńskiego w liczbie pojedynczej, leur zastępuje zarówno rzeczowniki rodzaju męskiego, jak i żeńskiego w liczbie mnogiej.

Je te telephone.

Je telephone a un cousin. Je lui telephone. Je telephone a des collegues. Je leur telephone.

Po czasownikach demander, donner, manąuer, telephoner pojawia się przyinrek a.

Je demande a Paul...

Czasowniki te wymagają dopełnienia dalszego. Je lui demande ...

Zaimki dopełnienia dalszego zajmują w zdaniu to samo miejsce, co zaimki dopełnienia bliższego.

Również tworzenie przeczenia ne ... pas opiera się na tej samej zasadzie, co w przypadku zaimków dopełnienia bliższego.

Je ne te telephone pas.

4.    Zaimki osobowe w formie mocnej (akcentowanej)

W języku francuskim oprócz zaimków osobowych w formie słabej (je, tu, il/elle/on, nous, vous, ils/elles) występują także zaimki osobowe w formie mocnej.

moi    nous

toi    vous

lui/elle    eux/elles

Zaimków osobowych w formie mocnej używamy m. in. w następujących sytuacjach:

-    przedstawiając się:

Moi, c’est Nathalie.

-    w skróconych zdaniach, gdy chcemy podkreślić, o jaką osobę nam chodzi:

Et toi, Laurę, tu es professeur ?

-    po przyimkach i spójnikach:

Tu manges avec moi ?

-    w zdaniach mających wyrazić kontrast lub przeciwieństwo w' stosunku do zdań poprzednio wypowiedzianych:

Moi, je fais les courses.

5.    Zaimek y

Zaimek y zastępuje wyrażenia oznaczające miejsce, wprowadzone za pomocą a, en, dans, sur lub sous. W wielu wypadkach można ten zaimek przełożyć na język polski jako „tam". Frederic travaille a 1’aeroport. II y travaille. II va en Italie. II y va.

Również w przypadku tego zaimka obowiązuje ta sama reguła: y stoi zawsze przed czasownikiem:

II y va souvent. przed formą osobową czasownika

II va y habiter. przed bezokolicznikiem

Przeczenie obejmuje całe wyrażenie złożone z zaimka i czasownika:

II n’y est pas alle depuis Noel.

58

cinquante-huit