40779 skanuj0011 (196)

IM II, S Księga druga

całkowicie ciemny i zupełnie nie odbija światłęj to z pewnością można widzieć jego kształt; można by go też namalować. Zachodzi tu pytanie, czy atrament, którym piszę, wywołuje ideę w inny sposób. Wskazane przeze mnie przyczyny pry-j watywne idei pozytywnych są znane powszechni.®; trudno jednak rozstrzygnąć, czy rzeczywiście j są jakieś idee wywołane przez takie przyczyny, dopóki nie zdecydujemy, czy spoczynek jest bardziej brakiem, niż ruch.

idee widm § y. Aby najlepiej odsłonić istotę naszych idei i aby zrozumiale o nich móJfcdć, będzie rzeczą] wskazaną odróżnić je z jednej strony jako idee albo postrzeżenia w naszych duszach, z drugiej zaś jako modyfikacje materii w ciałach, które wywołują w nas owe doznania; abyśmy nie myśleli (jak to bodaj zwykle się dzieje), że są one w ścisłym zna^ czeniu obrazami i podobieństwami czegoś, co tkwi 9 w przedmiocie. Większość bowiem idei, które dają doznania zmysłowe, nie więcej jest podobna dój czegoś, có istnieje poza nami, niż nazwy tych idei są podobne do naszych idei, jakkolwiek nazwy te mogą, gdy je słyszymy, wywołać w nas odpowiedniki idee.

§ 8. [Cokolwiek umysł postrzega w sobie, czyijj co stanowi bezpośredni przedmiot postrzegani^! myślenia lub rozumienia, nazywam ((ideą} zdolności zaś wytwarzania w naszym umyśle jakiejś idei nazywam cechą przedmiotu, w którym tkwi ta. zdolność. Tak więc kula ze śniegu posiada zdolnóśdj wywołania w nas idei białości, zimna i okrągłością otóż zdolności tej kuli wywołania w nas tych idei^-nazywam jej cechami, jako zaś wrażenia zmysłowe

Dalsze rozważania o ideach prostych

Iriny postrzeżenia w naszych umysłach nazywam je liIcifunLjA jeżeli mówię niekiedy o ideach, jak gdyby były wsamych rzeczach, to należy rozumieć, że mam myśli Owe cechy w przedmiotach, które wylwa-I w nas te idee.

v| 9/Pośród rozważanych w ten sposób cech ciał Cechy 'Wyróżniamy po pierwsze takie, które od ciała zu- f^erwolne i u 111 i«■ nie dają się oddzielić, wj akimkolwiek znajdowaliby się ono stanieJ takie cechy, które zachowuje ono '(lnic, trwale, przy wszelkich modyfikacjach i prze-Jfeńimmch, jakich doznaje pod działaniem wszelkich sił ^fhożliwych; cechy, które zmysły zawsze odnajdują 4V każdej cząstce materii dostatecznie dużej, aby Umysł mógł je postrzec\i uznać za nieodłączne od kużdej cząstki materii, nawet zbyt małej, by ją można było postrzec z osobna. Weźmy oto ziarnko |i«/enicy i podzielmy je na dwie części ; każda z tych posiada jeszcze masywność^rOzciągłóść, kształt 1 /.dOlnOść ruchu; podzielmy je znowu, a zachowa jwKdfcc te same cechy; dzielmy je tak dalej, aż cząstki _;

(luną się niedostrzegalne: mimo to każda z nich musi nadal zachować wszystkie te cechy. Podział bowiem (a kamień młyński, tłuczek, czy też jakiekolwiek inne ciało może tylko podzielić inne ciało, ny je sprowadza do niedostrzegalnych cząstek) jjijfdy nie jest zdolny pozbawić jakieś ciało masyw-lioNii, rozciągłości, kształtu czy ruchliwości, lecz tylko zmienia to, co poprzednio stanowiło jedną bryło materii, na dwie wyraźnie oddzielne bryły nil"• naJ więcej. Wszystkie te oddzielne bryły, uznane Mtt tyleż Osobnych ciał, tworzą po podziale pewną ilość ■Miy. '1 'e cechy nazywam pierwotnymi albo .pier- * wwyoii cechami ciał i uważam, że możemy stwier- ^