42306 strona (126)

Temperatura skóry pozostaje niezmieniona; a zatem nie występuje pobudzenie skórnych receptorów termicznych. Reakcja eliminacji ciepła jest słaba, przy częściowych zabiegach niewidoczna, występuje z opóźnieniem dopiero przy intensywnych nagrzewaniach. Bogate ukrwienie narządów wewnętrznych i mięśni utrudnia powstanie w nich różnic temperatury. Energia emitowana z diatermii stwarza lepsze warunki do wytwarzania hipertermii miejscowej w narządach położonych w głębi ciała niż podczerwień i jest w tym celu wykorzystywana.

Konstrukcja diatermii

Diatermia jest to urządzenie ważące od kilkunastu do kilkudziesięciu kilogramów, można go zatem używać tylko do zabiegów stacjonarnych. Część wytwarzająca pem jest zamknięta w obudowie, na której znajduje się tablica sterownicza. W tylnej lub bocznej ścianie aparatu znajduje się wyjście kabli prowadzących do emitorów. Emitory często umieszcza się na ruchomych wysięgnikach, umożliwiających ich właściwe ustawienie w stosunku do ciała pacjenta.

Tablica sterownicza i emitory to te części aparatury, które terapeuta powinien dokładnie poznać. Ich opis znajduje się w instrukcji obsługi dostarczanej przez producenta.

Promieniowanie z diatermii krótkofalowej jest emitowane metodą kondensatorową (pojemnościową) lub indukcyjną.

W pierwszym przypadku na wyjściu aparatu znajdują się dwie tzw. elektrody, które stanowią okładki kondensatora i są połączone kablami z aparatem. Prąd elektryczny wytwarzany w aparacie ładuje i rozładowuje ten kondensator z częstością 27 milionów razy na sekundę. Między okładkami i wokół nich powstaje zmienne pole elektromagnetyczne, które jest tożsame z promieniowaniem elektromagnetycznym. W ten sposób energia elektryczna zmienia się w energię promieniowania elektromagnetycznego, którą można zastosować w celach leczniczych. Okładki kondensatora nazywa się zwyczajowo, lecz nieprawidłowo, elektrodami, bowiem elektrodą jest element przekazujący prąd elektryczny i ma on inną budowę. Elektrody miały zastosowanie w dawniej używanych konstrukcjach, zwanych diatermią długofalową. W diatermii krótkofalowej nie przekazuje się prądu elektrycznego, lecz następuje emisja promieniowania, zatem dla funkcji i budowy okładki kondensatora właściwa jest nazwa emitor promieniowania.

W drugim przypadku, tj. w metodzie indukcyjnej, w miejsce kondensatora umieszcza się przewodnik wykazujący właściwości indukcyjne. Prąd oscylujący w nim z częstością 27 MHz powoduje powstanie wokół niego takiego samego promieniowania elektromagnetycznego jak w metodzie kondensatorowej, lecz o nieco innym stosunku pola magnetycznego i elektrycznego do kierunku emisji. W głównej osi emisji występuje silniejsze pole magnetyczne niż elektryczne. Przewodnik wykazujący właściwości indukcyjne jest to dowolny przewód ukształtowany w spiralę o 2-3 zwojach. Nosi nazwę solenoidu lub cewki. Przewód otoczony warstwą izolacyjną nazywa się kablem, stąd metoda indukcyjna nosi także nazwę kablowej.

W polu emisji kondensatora lub solenoidu eksponuje się części ciała pacjenta poddawane leczeniu. Element aparatu odbierający oscylacje prądu z generatora, kondensator lub solenoid oraz pacjent stanowią obwód elektryczny, nazywany obwodem pacjenta. Do uzyskania oscylacji prądu i emisji promieniowania w obwodzie pacjenta niezbędny jest rezonans elektryczny z obwodem generatora. Rezonans zależy od

126