42

- 39 -

potem — ku uciesze każdego heraldyka — pojawia się nawet i tarcza turniejowa z wrębem w górnej części prawego brzegu ¹). Rozrzucone tam i sam prastare puklerze trójkątne przypominają, że mogłoby być jeszcze lepiej; żałować trzeba, że Ostrowski nie doprowadził wydawnictwa do koń-

- 39 -

fig. 64

ca, gdyż wobec dodatniego faktu, że te heraldycznie dobre typy coraz gęściej się w miarę postępu publikacyi pojawiały, można się było spodziewać, że ostatnie zeszyty „Księgi" będą kopalnią doskonałych wzorów.

fig. 65.

Drugi nasz dziedziczny dziwoląg heraldyczny, mianowicie stawianie cymerów o postaciach ptaków, zwierząt, rąk, nóg i wielu innych figur takich, które łatwiej jest graficznie oddać w profilu niż wprost — fałszywie, t. j. bokiem na hełmach de front — także znalazł w „Księdze" wygodne gniazdo. Oczywiście chodzi nam tu znów przedewszystkiem o zbrojby stare, t. j. o te, których cymery mogły, i — według wszelkiego prawdopodobieństwa — rzeczywiście noszone były kiedyś na hełmach, a więc o herby już w epoce Piastów i Jagiellonów istniejące. Cymery tych zbrójb powinny być w zespole z hełmami wyobrażane tylko

tak jak logika i historyczna i heraldyczna prawda nakazują — inaczej będą to dziwolągi.

!) W h. Leszczyc.