H 3**
• inwestorzy na rynku zgadzają się na wzrost ryzyka, ale wyłącznie związanego ze stopą zwrotu;
• inwestorzy nuJLsymaiizują swoje funkcje użyteczności;
m inwestorzy mają jednakowy dostęp do bezpłatnych informacji odnośnie giełdy papierdw wartościowych;
• inwestorzy mogą zaciąga.* pożyczki i udzielać pożyczek przy stopie zwrotu wolnej od ryzyka;
a liczba i rodzaje aktywów na rynku są stałe; a wszystkie akcje są idealnie płynne:
a współczynniki beta dla akcji charakteryzują się stabilnością w czasie.
LAnla rynku pap jorów wartościowych SLM w modelu CAMP wyznaczona prau stopy zwrotu I współczynnHd agresywności bttz różnych portfeli przy uwzglydnlrnki premii za ryzyko
►
Liwa 0a: Modaf CAMP jest zakreślony limą rynku papierów wartościowych SLM. Początkiem tej Uhli pet punk* /?,r- przy którym ryzyko wynosi O- Kąt nachylania taj linii wynika z relacji E<««) — która wyznacza dodatkowo ryzyko rynkowa i związaną z mą wyższą stopę zwrotu. Punkt A# określa portfel rynkowy charakteryzujący aę oczekiwaną stopą zwrotu i p — 1 - Jeżeli P - O. to oczekiwana ato-
równa -opla zwrotu wolnej od ryzyka. Dla inwestycji p > O oczekiwana stopa zwrotu o eklecinifc odpowiadający skłonności do podejmowania ryzyka (p).
W praktyce inwestycyjnej nie wszystkie założenia są jednak spełniane, a więc K& o liniowej zależności między oczekiwaną stopą zwrotu a ryzykiem rynkowym jest istotnym uproszczeniem.
Każdy portfel w modelu CAPM można przedstawić w prostokątnym układzie współrzędnych w zależności od współczynnika beta portfela oraz oczekiwanej stopy zwrotu z portfela. Na rysunku 12.1 przedstawiono linię rynku papierów wartościowych SML. która jest półprostą o początku Rf (portfel aktywów wolnych od ryzyka o p = 0). a następnie przechodzi przez portfel rynkowy (akcji) M. W modelu CAPM wszyscy inwestorzy ze swoimi portfelami zajmują pozycje właśnie na tej lian SML. Jednak bez względu na ich położenie w pobliżu tej linii wszyscy inwestują w portfel rynkowy Af, który zawiera tylko ryzykowne papiery wartościowe, a jego stopa zwrotu E(/?M) charakteryzuje się ryzykiem rynkowym beta równym 1.
Portfele znajdujące się poza półprostą są portfelami okresowymi, ponieważ po pewnym czasie wracają do stanu równowagi wyznaczonego przez linię rynku papierów wartościowych. Zatem portfel X, przy tej samej wartości ryzyka, ma wyższą stopę zwrotu niż portfel X' i leży powyżej tej linii. Jest on atrakcyjny, czyli inwestorzy będą starali się go nabyć. W wyniku takiego zachowania inwestorów nastąpi wzrost popytu na ten portfel, wzrośnie również jego cena i w rezultacie zmaleje jego stopa zwrotu i portfel X stanie się portfelem X\ Odwrotna sytuacja wystąpi w przypadku portfeli Z i Z\ Portfel Z jest mniej atrakcyjny od portfela Z', a więc wzrośnie podaż tego portfela, ponieważ inwestorzy będą się go chcieli pozbyć,
W wyniku czego zmaleje jego cena. a jego stopa zwrotu wzrośnie, przekształcając portfel Z w portfel Z* (rys. 12.1).
PRZYKŁAD 12.3. Pomiar oczekiwanej stopy zwrotu w modelu CAPM
Stopa zwrotu obligacji rządowych wynosi 9%, a stopa zwrotu z portfela rynkowego równa się 15%. Natomiast wrażliwość Mej akcji na rynek giełdowy jest wyrażona współczynnikiem p a 1,2. Należy obliczyć oczekiwaną stopę zwrotu papieru wartościowego E(R,) oraz określić zmienność E(ł?) w zależności od wzrostu E(/?w) do poziomu 17% i spadku współczynnika p do wartości 0,7, przy stabilności pozostałych wartości.
Oczekiwana stopa zwrotu papieru wartościowego wynosi:
E(R) = Rf + P,[E(/?m) ~Rf] = 9%+ 1,2 (15% - 9%) = 9% +1,2*6%= 16£%.
Wskutek wzrostu E{Ry) oczekiwana stopa zwrotu z tego papieru wartościowego wzrośnie o 2,4 punkta procentowego (p.p.). ponieważ:
E(/?#) = 9% + 1,2(17% - 9%) = 9% + 1,2 • 8% = 18,6%.
Natomiast na skutek zmniejszenia ryzyka rynkowego p oczekiwana stopa zwrotu tego papieru wartościowego zmaleje o 3 p.p.. ponieważ:
Efl?,) - 9% + 0,7(15% - 9%) = 9% + 0,7 • 6% = 13,2%.