44820 skanuj0008 (170)

4.1. Turystyka przyrodnicza jako integralna część turystyki zrównoważonej 85

a)

b)

Ryc. 14. Niszczenie stoku pod wpływem narciarstwa zjazdowego

Źródło: opracowanie własne.

Jej rozmiary, poza liczbą turystów i rodzajem ich aktywności, zależą od stopnia nachylenia stoków i odporności podłoża. Należy podkreślić, że większość negatywnych zmian wywołanych przez letnią turystykę aktywną w górach ma charakter liniowy. P. Wałdykowski [2006] zauważa, że erozja będąca wynikiem turystyki jest zazwyczaj

0    wiele mniejsza od spowodowanej aktywnością gospodarczą (np. zwózką drewna), natomiast w polskich górach jest szczególnie wyrazista powyżej górnej granicy lasu, gdzie ustają inne formy działalności człowieka. J. Adamczyk [1999], prowadząc eksperyment terenowy w Bieszczadach badała wpływ na erozję turystyki pieszej, rowerowej

1    konnej. Autorka wykazała, że najbardziej wrażliwe na zniszczenie są wszelkiego rodzaju progi terenowe, ponieważ ze względu na lokalną różnicę wysokości czynnik niszczący działa na nie z największą siłą. Turystyka piesza ma stosunkowo najsłabsze negatywne oddziaływanie na pokrywę roślinną i glebową. Z eksperymentu wynika, że na odcinkach prostych kopyta końskie uruchamiają erozję ponad dwukrotnie szybciej od opon rowerowych, natomiast na zakrętach opony rowerowe są prawie dwukrotnie bardziej agresywne wobec pokrywy roślinnej i glebowej od kopyt końskich (fot. 3 na wkładce).

Poważnym obciążeniem dla ekosystemów górskich jest również rozwój narciarstwa zjazdowego. Ubijanie śniegu przez narciarzy i ratraki prowadzi do kompakcji pokrywy śniegowej, a w konsekwencji przemarzania gleb i wymierania organizmów glebowych. Jak wykazały E. Ruth-Balaganskaya i K. Myllynen-Malinen [2000], w obrębie stoków narciarskich dochodzi do znaczących przekształceń profilu glebowego, zaburzenia warunków wodnych i powietrznych gleby oraz mechanicznego usuwania warstwy proch-