89485 skanuj0018 (75)

4.1. Turystyka przyrodnicza jako integralna część turystyki zrównoważonej 95

resort), uzdrowiska jako miejsca przeznaczenia (ang. destination spa resort) oraz ośrodki, w których wykonywane są różne zabiegi bez zakwaterowania (ang. day spa). W pierwszym z nich usługi lecznicze mają drugorzędne znaczenie, stanowią jakby uzupełnienie oferty usług, których celem jest sprawianie przyjemności korzystającym. W drugim przypadku sytuacja jest odwrotna, a mianowicie usługi lecznicze są podstawą oferty uzdrowiska.

W literaturze polskiej można znaleźć wiele definicji uzdrowiska jako miejscowości turystycznej, która powinna charakteryzować się klimatem oraz warunkami środowiskowymi o właściwościach leczniczych, złożami naturalnych surowców leczniczych oraz infrastrukturą umożliwiającą prowadzenie leczenia (zakłady i urządzenia lecznictwa uzdrowiskowego), jak również działalności wypoczynkowo-turystycznej. W warunkach polskich definicję i funkcjonowanie uzdrowisk precyzuje Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych [2005] oraz Polska Norma PN-Z-11000:2001 Uzdrowiska - terminologia, klasyfikacja i wymagania ogólne. W rozumieniu wspomnianej ustawy uzdrowisko to „..obszar, na terenie którego prowadzone jest lecznictwo uzdrowiskowe, wydzielony w celu wykorzystania i ochrony znajdujących się na jego obszarze naturalnych surowców leczniczych (...), któremu został nadany status uzdrowiska” [art. 2 pkt. 3].

Na obszarze uzdrowisk w Polsce wyznaczane są trzy strefy ochronne - A, B i C -w obrębie których istnieje wiele ograniczeń związanych z nowymi inwestycjami tak, aby w jak największym stopniu zachować aktualny stan środowiska przyrodniczego. Strefa A obejmuje obszar, na którym są zlokalizowane lub planowane zakłady i urządzenia lecznictwa użdrowiskowego, a także inne obiekty służące lecznictwu uzdrowiskowemu lub obsłudze pacjenta (turysty), w szczególności: pensjonaty, restauracje lub kawiarnie. Udział terenów zielonych w tej strefie wynosi nie mniej niż 75%. W strefie B znajduje się obszar stanowiący otoczenie strefy A, gdzie udział terenów zielonych wynosi nie mniej niż 55%. Przeznaczony jest dla obiektów usługowych, turystycznych, rekreacyjnych, sportowych i komunalnych oraz budownictwa mieszkaniowego, które nie mają negatywnego wpływu na właściwości lecznicze uzdrowiska i nie są uciążliwe w procesie leczenia. Strefa C natomiast, która stanowi otoczenie strefy B, obejmuje obszar, który ma wpływ na zachowanie walorów krajobrazowych, klimatycznych i ochronę złóż naturalnych surowców leczniczych [Ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych 2005, art. 38].

Z tego co wcześniej napisano wynika, że jednym z ważniejszych celów turystyki uzdrowiskowej jest chęć poprawy zdrowia. W związku z tym istotnym elementem w doświadczeniach turystów/kuracjuszy jest lecznictwo uzdrowiskowe. Jak już wspomniano wcześniej, jest ono oparte na wykorzystywaniu warunków naturalnych, takich jak właściwości naturalne surowców leczniczych czy właściwości lecznicze klimatu. I rzeczywiście istnieje ścisły związek pomiędzy lecznictwem uzdrowiskowym a środowiskiem przyrodniczym, a zatem istnienie i funkcjonowanie miejscowości uzdrowiskowej zależy od warunków środowiska przyrodniczego. Są to oczywiste wnioski, jednak należy je podkreślić podczas rozważań dotyczących związków turystyki uzdrowiskowej z turysty-