45818 P1260063

.£3e~

- 17* -

Scen? zbiorowe. 1/ Sceny rodzajowe /przedstawiające wydarzania a życia ówczesnych ludzi/. He czterech z sześciu tego rodzaju scen przedstawione jest polowanie. Ha popielnicy z Olszanowa, pow. Człuchów, grupy figur ujęto są w ornament strefowy, na który składają się gałązki jodełek w układzio horyzontalno-wertykalnym. Powstało w ten sposób siadem pól otwartych u dołu, a w każdym z nich znajdują się inne poataoist w pierwszej strefie - trzech pieszych! w drugiej - jeździec • oszczepem! w trzeciej - dwie dwunożne figury 1 pieszy z oszczepami! w czwartej — trzy małe ozworonogll w piątej - jeleń i drugie zwierzę /rysunek uszkodzony/| w szóstej - pieszy z dwoma oszczepami! w siódmej - jeździec na koniu . Druga scena polowania widnieje na popielnicy z Rządkową, pow. Chodzież. Dwie strefy poziome, otwarte u dołu, utworzone są przez szlak z trzeoh linii olągłyoh u nasady szyi, oraz przez wiszące trójkąty po bokach i kreskowe motywy w środku. V pierwszej strefie wyryto dwie dwunożne postacie, w drugiej zaś jeździec na koniu prowadzi przed sobą troje zwierząt. Ha popielnloy z Ostróśek, pow. Gdańsk /Tabl.XXX,8/ nie os podziału strefowego, a mimo to przedstawienia ale są ułożone bezładnie, leoz w rzędzie, oblegającym górną partię brzuśca. Cztery szerokie jodełki dzielą scenę na dwie części. W pierwszej umiesz-ozono dwukołowy pojazd! w drugiej widnieje jeździec na koniu, a przed nim schematyczna, niepełna poataó ludzka i dwoje zwierząt. Zupełnie wyjątkowe pod względom kompozycji, jest scena polowania na popielnicy ze Starogardu Gd. A'abl.»ni,5/. Wszystkie, tak geometry ozne, jak i figuralna przedstawienia, wykonane są w jednolitym stylu jodełkowym. Motywy o układzie horyzontalno-wertykalnym, tworzą 8 stref w postaci trójkątów. Połączona są ze sobą bokami w szeroki szlak, obiegający górną partię brzuśca. Poszczególne trójkąty aą na przemian szerokie 1 wąskie, przy czym te pierwsze mają wierzchołki skierowane do góry, drugie zaś - ku dołowi. W powstałyoh strefaoh rytmicznie powtarzają się identyczne grupy. W pierwszej,

trzeciej, piątej 1 siódmej - widnieją po dwie dwunożne posfcocioi w drugiej 1 szóstej - pieszy człowiek ponad figurą zwlerzęcle /fco-nia7/t w czwartej 1 ósmej — dwa konie, powyżej których atol postać człowieka. Przedstawienia na popielnicy z Gdynl-Okaywla /Tebl.Zdl,

2<v/, wyryto na górnej partii brzuśca, nad poziomym pasem złożonym z trzech linii równoległych. Z jednej strony na szlaku znajduje się znak czworokąta, z drugiej, nieco powyżej - pozioma kreska z pro cieniście rozchodzącymi się punktami w czterech grupach, po trzy rzędy każda. Między tymi wyobrażeniami widnieje jeżdzleo na koniu, trzy— mający dwa oszczepy, a przed nim trzy postacie ludzkie. Zupełnie Innego rodzaju są przedstawienia na popielnicy z Uaazewka, pow. Ię-bork. Jest to szlak złożony z kilku zwierząt, wyrytych mniej więcej na jednej wysokości /sześć — czworonośnyob i trzy — dwunożne/.

W środku tej grupy umieszczono drzewo w postaci jodełki o odgałęzieniach skierowanych ku górze, a na nim siedzą dwa ptaki.

2/ Sceny obrzędowe /z wozami - odnoszące się do azctególnle ważnych wydarzeń/. Ne kilku popielnicach znajdują się rysunki wozów ozterokołowyoh, zaprzężonych w dwa konia, uważane za przedstawienia pochodu pogrzebowego. Poniżej podajemy charakterystyczne oeohy poszczególnych scen tego rodzaju, widniejących w sumie na dziewięciu [popielnicach. Bukowiec, pow. Oborniki — pod Bzlaklem dookolnym, złożonym z linii ciągłej i gałązki jodełki, wyryty jest wóz o czterech kołach tarczowych z zaznaczonymi za pomocą dołków środkami.

Tylna oś jest podwójna 1 łączy się z rozwidlonym na końcu łącznikiem. Na wozie stoi postaó ludzka, a obok para koni, zaprzężonych do krótkiego dyszla i prowadzonych przez idącego przodem człowieka, inny pieszy postępuje za zaprzęgiem. Z przodu umieszczona jest duża jodełka. Darżlubie, pow. Puck /1‘abl.XVII, y / - no brzuśou popielnicy widnieje poziomy szlak, złożony m.in. z przedstawieniu wozu o kołach szprychowych, z łącznikiem rozwidlonym z przoau. Dyszel je.it długi 1 również rozwiulony przy przedniej osi. Dwa konie ciągnąae wóz