i rozkurczowa) informować będą o złym stanie pacjenta. Wydaje się, że najbardziej dokładnym parametrem informującym o perfuzji narządowej jest średnie ciśnienie tętnicze kiwi (MAP). Średnie ciśnienie tętnicze jest sumą ciśnienia rozkurczowego i 1/3 skurczowo-rozkurczowego; prawidłowa wartość MAP zawiera się w szerokich granicach: 50 - 150 mm Hg. Należy przyjąć, że obniżenie ciśnienia tętniczego o 25-30% w stosunku do wartości przed zdarzeniem lub też obniżenie średniego ciśnienia krwi (MAP) < 50 mm Hg może świadczyć o rozwijającym się wstrząsie. Prawidłowa częstość pracy serca (HR) waha się pomiędzy 60--90 uderzeń/ minutę. W rozwiniętym wstrząsie częstość pracy serca przekracza 100/ min. Niepokój zespołu ratunkowego powinny wzbudzać osoby, które doznały urazu, są blade, apatyczne, szybko oddychają oraz mają nitkowate, przyspieszone tętno i niskie ciśnienie tętnicze krwi - nawet wtedy, gdy nie stwierdza się u nich widocznych obrażeń.
W ostateczności nie leczony, albo niemożliwy do opanowania (pomimo leczenia) wstrząs doprowadza do utraty przytomności, bezdechu i zatrzymania krążenia. Zatrzymanie krążenia stanowi wskazanie do podjęcia podstawowych, a jeżeli jest to możliwe - zaawansowanych czynności ratowania życia.
Ryc. 2. Chory zabezpieczony ratunkową folią przeciwwstrząsową
113