51404 Obraz2 (28)

150 TEORIA INTEGRACJI I DEZINTEGRACJI SPOŁECZNEJ

wiedniej instytucji kontrolującej lub instytucji zwierzchniej (czy stanowisk naczelnych), które nadzorują pozostałe instytucje czy stanowiska, rozdzielają ograniczone środki, sprawdzają ich zużycie i czuwają nad tym, by wykonywanie zadań przez jedne instytucje odbywało się bez szkód dla pozostałych instytucji lub dla całego systemu społecznego.

Bardzo częstym zabiegiem jest tworzenie jednostek organizacyjnych lub instytucji koordynujących działalność pozostałych stanowisk lub instytucji w grupie. Już sam fakt powoływania instytucji koordynujących wskazuje na braki i luki w danej grupie społecznej czy systemie społecznym. W tych przypadkach jednak, gdy jednostki koordynujące nie jednoczą innych komórek organizacyjnych w realnie i konkretnie określonych czynnościach, pogłębiają jeszcze bardziej zjawiska dezintegracji. Dlatego też korzystniej jest z reguły powierzać zadanie koordynacji jednej z instytucji istniejących w danym systemie społecznym, niż tworzyć nowe. W wypadku tworzenia nowej instytucji podstawowym warunkiem jej powołania jest to, by wchodziła ona bezkolizyjnie w strukturę instytucji już istniejących.

Często zalecanym sposobem jest łączenie w obrębie jednej instytucji lub jednej jednostki organizacyjnej kilku zadań, których oddzielne wykonywanie mogłoby spowodować silne tendencje do autonomizacji, a więc wyodrębnienia się i usamodzielnienia ze szkodą dla całości, lub też mogłoby wywołać sprzeczności między jednostkami oddzielnymi³⁰. Tak opisany proces autonomizacji może zachodzić między stanowiskami i rolami w instytucji danej grupy czy też całej grupy.

4. Metoda depersonalizacji i obiektywizacji czynności

Grupy społeczne starają się zapewnić integrację funkcjonalną przez tzw. depersonalizację ról i czynności pełnionych przez jednostki lub zadań pełnionych przez komórki organizacyjne bądź instytucje. Depersonalizacja oznacza takie określenie ról wykonywanych przez jednostki lub zadań realizowanych przez komórki organizacyjne, że ich rodzaje i treści są niezależne od tego, kto czy jaka kategoria osób je pełni. Obiektywizacja natomiast oznacza ustalenie zasad i sposobów wykonywania czynności i podejmowania decyzji, wykluczających dowolność.

³⁰ S. Kowalewski podaje konkretne przykłady i wskazuje na podobne zabiegi, zmierzające do łączenia stanowisk i ról rodzących sprzeczne tendencje i uniemożliwiających ustalenie odpowiedzialności. Por. K o w a 1 e w s k i, dz. cyt., s. 76-77.