53275 IMGC89 (3)

78 Zasady nauczania

—    zasada trwałości wiedzy,

—    zasada indywidualizaqi zespołowośd.

Zasada świadomego i aktywnego udziału uczniów leży u podstaw wszelkiej aktywności, która jest tym większa i silniejsza, im wszechstronniejsza jest i głębsza motywacja, Jest to szczególnie ważne u dziecka w klasach I-III ze względu na poziom rozwoju jego procesów psychicznych; motywacja może być determinantem długotrwałej jego aktywności, może nie tylko nadawać kierunek tej aktywności, ale i wywoływać ją.

W edukacji współczesnej, gdy mówi się o jej kreowaniu wespół z uczniami, występowanie tej zasady decyduje o jej efektywności, wzmacnia bowiem zainteresowanie dziecka tym, co robi. Nauczyciel może podejmować działania, które służą pobudzaniu i wspieraniu tychże zainteresowań. Można tu przytoczyć za R. M. Gagn następującą ich listę szczegółową:

■— przyciąganie i ukierunkowywanie uwagi,

—    pobudzanie do przypomnienia sobie podstawowych wiadomości czy umiejętności, stanowiących warunek wstępny uczenia się,

—    informowanie ucznia o celach szczegółowych,

—    podawanie odpowiednich bodźców,

—    dostarczanie korygujących informacji zwrotnych,

—    ocenianie wyników,

—    ułatwianie transferu,

—    zapewnienie przechowywania w pamięci przez ćwiczenia⁸⁴.

Zasada wiązania teorii z praktyką znajduje szerokie zastosowanie w edukacji. Rozwój dziecka wymusza na nauczycielu takie kształcenie, które jest w ciągłym powiązaniu z otaczającą rzeczywistością przyrodniczą, społeczną, techniczną, kulturową.

Działalność praktyczna stwarza warunki aktywnego poznawania właściwości przedmiotów, czy przedmiotu działania, pozwala na głębsze wniknięcie w istotne jego zależności.

⁸⁴ Gagn R. M., The Conditions of Leaming. New York 1970.