54447 Obraz"5 (4)

418 O poezji naiwnej i sentymentalnej

utrzymują się przy życiu tylko z łaski prawa natury i dlatego mogą jedynie .przydać się do czegoś; to jednak, że mimo wszystko żyją i trwają, dowodzi, że nawet taki stan nie jest zupełnie pozbawiony substancjal-ności.

Jeśli, z drugiej strony, już idealizm prawdziwy jest w swoich skutkach niepewny i często niebezpieczny, to pseudoidealizm jest w swoich konsekwencjach przerażający. Idealista prawdziwy tylko dlatego porzuca naturę i doświadczenie, że nie znajduje tam tego czegoś niezmiennego i bezwzględnie koniecznego, do czego każe mu dążyć rozum; pseudo idealista, czyli fantasta, porzuca naturę z czystej samowoli, ażeby z tym większą swobodą folgować natarczywości żądz i kaprysom wyobraźni. Nie w niezależności od przymusu fizycznego, lecz w uwolnieniu się od przymusu moralnego upatruje swoją wolność. Fantasta jest więc zaprzeczeniem charakteru nie tylko ludzkiego, lecz wszelkiego w ogóle charakteru; jest zupełnie poza prawem, a więc jest niczym i do niczego nie może się też przydać. Ale właśnie dlatego, że fantazjowanie nie jest ekscesem natury, lecz wolności, a więc wypływa z dyspozycji, która sama w sobie jest godna szacunku i zdolna do nieskończonego doskonalenia — idealizm zwyrodniały prowadzi do upadku nieskończonego w otchłań bezdenną i może się skończyć tylko, całkowitym zniszczeniem.

UTOPIA I PROFECJA

CZYLI DWIE DUSZE FRYDERYKA SCHILLERA..... 5

Napisał Jerzy Prokopiuk

LISTY O ESTETYCZNYM WYCHOWANIU CZŁOWIEKA .    39

O WZNIOSŁOŚCI................171

O PATETYCZNOSCI..... 195

O WDZIĘKU I GODNOŚCI...........229

Przełożył Jerzy Prokopiuk

O POEZJI NAIWNEJ I    SENTYMENTALNEJ......303

Przełożyła Irena Krońska