59502 PwTiR071

140 Rozdział 6

wszystkich. Zasadę wolnego wstępu do lasów państwowych potwierdza ustawa o zachowaniu narodowego charakteru strategicznych zasobów naturalnych kraju z 2001 r., zaliczająca do wskazanych zasobów m.in. właśnie lasy państwowe. Wśród wyjątków są stałe zakazy wstępu do lasów będących m.in. ostojami zwierząt lub źródliskami rzek i potoków. Okresowym zaś zakazem wstępu są objęte lasy publiczne m.in. w razie dużego zagrożenia pożarowego albo znacznego uszkodzenia drzewostanu lub degradacji runa leśnego. Natomiast właściciel lasu niestanowiącego własności Skarbu Państwa może zakazać wstępu do lasu przez umieszczenie tablicy z odpowiednim napisem.

Dla ochrony lasu i bezpiecznego w nim przebywania ustawa o lasach wprowadziła szereg ograniczeń i zakazów. Ruch pojazdów silnikowych, zaprzęgowych i motorowerów w lesie jest dozwolony jedynie po drogach publicznych, a po drogach leśnych tylko w przypadku oznakowania ich drogowskazami dopuszczającymi taki ruch. Przy tym postój wskazanych pojazdów na drogach leśnych jest dozwolony wyłącznie w miejscach oznakowanych. Także jazda konna w lesie dopuszczalna jest jedynie drogami leśnymi wyznaczonymi przez nadleśniczego. Nie ma natomiast ograniczeń w poruszaniu się po lesie rowerami i wózkami inwalidzkimi. Ważnym ograniczeniem w zakresie organizowania w lesie imprez sportowych lub innych o masowym charakterze jest warunek uzyskania zgody właściciela lasu.

Dla turystyki i rekreacji w lasach znaczące są wprowadzone przez ustawę o lasach zakazy, które zabraniają m.in.:

•    zaśmiecania lasów;

•    rozkopywania gruntu;

•    niszczenia grzybów i grzybni;

•    niszczenia lub uszkadzania drzew, krzewów lub innych roślin;

•    niszczenia urządzeń i obiektów turystycznych oraz znaków i tablic;

•    biwakowania poza miejscami wyznaczonymi przez właściciela lasu lub nadleśniczego;

•    płoszenia, ścigania, chwytania i zabijania dziko żyjących zwierząt;

•    puszczania psów luzem;

•    hałasowania oraz używania sygnałów dźwiękowych (co nie dotyczy sytuacji wymagających wszczęcia alarmu);

•    rozniecania ognia i korzystania z otwartego płomienia w lasach oraz w odległości do 100 m od granicy lasu poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego.

Powyższe zakazy o charakterze ochronnym oraz dotyczące bezpieczeństwa przeciwpożarowego nie zostały powiązane w ustawie o lasach z konkretnymi sankcjami karnymi. Takie sankcje związane z naruszeniem zakazów obowiązujących w lasach zawarte są jednak w niektórych przypadkach wykroczeń przewidzianych w kodeksie wykroczeń z 1971 r.

Zwalczaniem wyżej omówionych wykroczeń w zakresie szkodnictwa leśnego i ochrony przyrody w Lasach Państwowych zajmuje się Służba Leśna. Strażnicy leśni są uprawnieni do legitymowania osób podejrzanych o popełnienie wykroczeń w celu ustalenia tożsamości tych osób, nakładania oraz pobierania grzywien w drodze mandatu karnego w sprawach i w zakresie określonych odrębnymi przepisami, jak również do podejmowania innych czynności określonych przez ustawę o lasach.

6.3. Bezpieczeństwo w górach

Turystyka górska jest formą turystyki aktywnej lub kwalifikowanej. Góry świetnie nadają się zarówno do zwykłej aktywności rekreacyjnej, co stanowi istotę turystyki aktywnej, jak również do podejmowania w sposób systematyczny oraz ze znawstwem i zamiłowaniem działań łączących w sobie rekreację, dążenie do poprawy sprawności i wydolności organizmu, zachowania dobrego zdrowia, ale również realizujących funkcje poznawcze, co dopiero łącznie właściwie charakteryzuje turystykę kwalifikowaną. Tę ostatnią odróżniają od sportu kwalifikowanego właśnie funkcje poznawcze oraz brak dążenia do maksymalizacji wyników w toku współzawodnictwa. Sport kwalifikowany uprawiany w górach stwarza największe zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego, ale także zwykłe wycieczki nawet w niezbyt wysokie góry wiążą się z rozmaitymi niebezpieczeństwami, o których nie wolno zapominać. Każdy, kto chociaż raz był w górach, wie, że gwałtowane zmiany pogody są w nich sprawą całkiem normalną i zawsze trzeba liczyć się z tzw. załamaniem się pogody zwłaszcza w' wyższych partiach gór.

Żadne przepisy ustalające zasady bezpieczeństwa w górach nie zapobiegną wypadkom. Konieczna jest przede wszystkim elementarna wiedza osób przebywających w górach o zagrożeniach występujących na terenach górskich, jak też zachowanie zdrowego rozsądku. Gdy zamiast rozsądku do głosu dochodzi brawura, zdarza się najwięcej wypadków w górach.

W ramach turystyki górskiej występują różne formy uprawiania narciarstwa, snowboarding, skiboby, wędrówki na rakietach śnieżnych oraz oczywiście tradycyjne piesze wędrówki po górach, odbywane niezależnie od pory roku. W celu ograniczenia negatywnych skutków niebezpieczeństw, z jakimi wiąże się przebywanie w górach, ustawa o kulturze fizycznej z 1996 r. nałożyła obowiązki w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa osobom przebywającym w górach na organy administracji rządowej i organy jednostek samorządu terytorialnego, dyrekcje parków narodowych, jak również na osoby prawne i fizyczne prowadzące działalność w górach zakresie kultury fizycznej. Szczegółowe ustalenia w zakresie warunków bezpieczeństwa przebywania w górach oraz obowiązków podmiotów' prowadzących wskazaną działalność zawiera