63559 P1260099

oda w. Katedra. Kaplica Mariacka. Wspornik sklepienia i awy

cę ' riacką. Budowę kaplicy najogólniej umieścić mo; a między rokim 1345 a 1369. W latach 1358 do >4 źródła wymieniają mistrza Pieszkę zatrud-nior go przy budowie katedry. Jego dziełem jest bez ątpienia kaplica Mariacka. Możliwe, że kończy: :eż budowę korpusu katedralnego¹¹¹.

złożenie kolegium dwunastu mansjonarzy zna znie wzbogaciło liturgię odprawianą w katedr; wrocławskiej. Ufundowanie kaplicy Mariackiej położonej na wschód od głównego chóru ma znaczenie dla wzbogacenia architektonicznego i liturgicznego programu całej katedry, niesie jednak za sobą również charakter prywatnej fundacji biskupa Przecława. Ten prywatny charakter fundacji został podkreślony w rzeźbie wsporników i zworników i ostatecznie skompletowany po śmierci biskupa ustawieniem pośrodku kaplicy Mariackiej jego tumbowego nagrobka^{1 u}.

Program osiowej kaplicy jednoczącej w sobie funkcje kaplicy Mariackiej i równocześnie eksponowanego miejsca grzebalnego ma w architekturze średniowiecznej długą i wielką tradycję. W przypadku kaplicy Mariackiej przy katedrze wrocławskiej podstawowe jej znaczenie wiąże się jednak 127. Wrocław. Katedra. Kaplica Mariacka. Wspornik sklepienia nawy

z jej funkcjonowaniem właśnie jako kaplicy Mariackiej, funkcję grzebalną zaś traktować należy jako sekundującą i uwarunkowaną czy też podporządkowaną tej podstawowej funkcji. Kilka istotnych elementów określa jej specyfikę, a tym samym także i genezę.

Ważne jest, że kaplica nie powstała jako pierwotny składnik programu katedralnego, a została dobudowana dopiero po około 100 latach od rozpoczęcia budowy gotyckiego chóru. Rozpoczęty w latach czterdziestych XIII wieku długi chór z prostokątnym obejściem zdecydowanie poprawiał przestrzenne warunki dla odbywania liturgii w porównaniu z wcześniejszym chórem romańskim. Z biegiem czasu do obejścia dobudowywano kaplice, które, najczęściej, powstałe z fundacji prywatnych, pełniły funkcje grzebalne. W kaplicy Mariackiej zasadę liturgii wspólnej połączono z prywatną komemoracją. Obejściowy prostokątny chór stanowił układ funkcjonalnie elastyczny; w miarę pojawiania się nowych potrzeb dobudowywano do niego właściwe dla zaspokojenia tych potrzeb pomieszczenia. Proces ten, przynajmniej jeśli chodzi o sukcesywne dodawanie do chóru kaplic, jest