63845 P1520683

6.5.4. Trawienie w żołądku konia i świni

Bodowy anatomiczną żołądka lconia i swim przedstawiono na rysunku €L5_ Pokarm tych zwierząt zawiera zawsze pewną ilość błonnika i innych trodno strawnych pnH««rharydńw strukturalnych- W związku z tym żołądek świni i konia nigdy nie jest pusty, a sok żołądkowy wydzielany jest bez przerwy, nawet po 2—3-dniowym głodzeniu. U obu gatunków występuje rozbudowana część żołądka, w której nie są produkowane enzymy trawienne i kwas solny. Jest to bezgruczołowa część wpustowa i strefa gruczołów wpustowych u świni oraz worek ślepy u konia (rys. 6.5). Powolna i słaba motoryka żołądka świni oraz worka ślepego żołądka konia sprawia, że warstwy treści pokarmowej nie zmieniają długo swego położenia, miazga pokarmowa nie jest intensywnie mieszana i zakwaszana. Dodatkowo, gruczoły żołądkowe strefy wpustowej żołądka świni wydzielają duże ilości śluzu i jonów wodorowęglanowych, które alkalizują treść pokarmową. Zatem, w górnych i środkowych częściach żołądka świni i w worku ślepym u konia, zanim podsiąknie tam sok żołądkowy, występuje pH—7,0, a w warstwach dolnych, w pobliżu gruczołów dennych, pH —3—4. Kwasowość treści zostaje wyrównana w całym żołądku dopiero po upływie 7—9 godz. Takie właściwości żołądka u świni i konia umożliwiają równoczesne trawienie węglowodanów (przy pH 7,0) i białek (przy pH 3—4). Węglowodany — skrobia i celuloza w żołądku świni i skrobia w żołądku konia — są trawione przez enzymy zawarte w paszy (trawienie autolityczne) i enzymy wydzielane przez bakterie, pobrane z paszą. Ponadto, u konia w worku ślepym żołądka zasiedlają się bakterie symbiotyczne, podobnie jak w przedżołądkach u przeżuwaczy. Ważną rolę w trawieniu skrobi w żołądku świni odgrywa amylaza ślinowa. Enzym połykany razem z paszą trawi skrobię w warunkach sprzyjającego pH (—7,0), w środkowych partiach żołądka. W żołądku świni skrobia trawiona jest w 30%, a błonnik w 10%. Trawiony jest głównie błonnik zawarty w zielonkach. Końcowymi produktami bakteryjnego rozkładu węglowodanów są lotne kwasy tłuszczowe oraz gazy — podobnie jak w przedżołądkach przeżuwaczy (opis na str. 154). Powstaje kwas mlekowy, masłowy i octowy. Lotne kwasy tłuszczowe wchłaniane z żołądka stanowią, oprócz glukozy, źródło energii w procesach życiowych świni i konia. Trawienie węglowodanów w żołądku tych zwierząt przerywane jest dopiero wtedy, gdy kwaśny sok żołądkowy dotrze do środkowych i górnych warstw treści pokarmowej.

6.6. Budowa i rozwój przedżołądków

Wielokomorowy żołądek owcy i krowy składa się z przedżołądków: żwacza, czepca i ksiąg. Śluzówka tych części żołądka wysłana jest nabłonkiem wielowarstwowym płaskim (jak w przełyku). U nowo narodzonych cieląt i jagniąt

150