64637 P1050370

1. Odpłatny charakter wynagrodzenia

Umowy odpłatne i nieodpłatne

Umowy

wzajemne

Jednym z kryteriów podziału umów cywilnoprawnych jest kwestia ich odpłatności. Umowy dzielą się więc na odpłatne (np. sprzedaż) i nieodpłatne (np. darowizna). W teorii podział ten jest rozłączny (dana umowa może być albo odpłatna, albo nieodpłatna). Jednak poszczególne umowy mogą zawierać regulacje, które sprawią, iż sytuacja nie będzie jednoznaczna. Odpłatność polega na świadczeniu wzajemnym, a nie zawsze świadczenie wzajemne jest świadczeniem ekwiwalentnym. Brak ekwiwalentności może spowodować, iż w praktyce odpłatność będzie pozorna, np. operator sieci komórkowej sprzedał swojemu pracownikowi aparat telefoniczny o wartości 2000 zł za 1 zł (netto), formalnie więc umowa ta była odpłatna, ale brak ekwiwalentnej wartości spowodował, iż w praktyce czynność ta była nieodpłatna i stanowiła przysporzenie na rzecz pracownika. Należy także pamiętać, że art. 487 § 2 k.c. stanowi, iż umowa jest wzajemna, gdy obie strony zobowiązują się w taki sposób, że świadczenie jednej z nich ma być odpowiednikiem świadczenia drugiej. Różnorodność powiązań gospodarczych powoduje jednak, że wyznaczenie „odpowiednika” bywa czasem dość trudne i na nic zda się stosowanie reguł ogólnych. O tym, czy świadczenie jest ekwiwalentne, powinny więc decydować strony danego stosunku 1 jeżeli one uważają swoje świadczenia za ekwiwalentne, to należy to uznać, chyba że narusza to przepisy prawa.