65144 strona (265)

stości i sprężystości, następuje c/ęśt inwe jej odbicie, a fala przenikająca do ośrodka

0    innej sprężystości ulega załamaniu. W tkankach UD napotykają rozmaite gęstości

1    sprężystości struktur narządowych, co powoduje rozmaitość absorpcji, kątów odbicia i załamania, a to przyczynia się do rozproszenia części strumienia UD.

Drgania IJD nadają cząstkom ruch z przyspieszeniem i szybkością o zmieniającym się cyklicznie kierunku. Wraz ze zmianami przyspieszenia i szybkości zmienia się ciśnienie w tkankach.

Pochłonięta energia UD zmienia się w energię cieplną, zatem w miejscu wzmożonej absorpcji następuje nagrzanie tkanek. Miejscem szczególnie dużej absorpcji jest granica pomiędzy tkanką miękką a kość ią oraz sama kość. Największe zmiany w rozkładzie energii i największa absorpcja energii następują na granicy kości i oko-stnej. Stwierdzono, że ultradźwięki nagrzewają okostną i kość najsilniej zc wszyst kich energii absorbowanych wewnątrz tkanek. Jest to spowodowane budową okost-nej i różnicą gęstości tkanek. Część tali dostającej się przez okostną do powierzchni kości odbija się od niej, wraca do okostnej, ponownie odbija się od podstawnej warstwy okostnej i wraca do powierz* hni kości, oscylując w cienkie) warstwie mię*Izy kością a okostną i ulegając w końcu absorpcji; ledynie energia UD jest w stanie po dnieść wybiórczo temperaturę okostnej i dostępnych dla niej powierzchni stawowych.

Wśród fizykoterapeutów przeważa opinia, że najważniejszym oddziaływaniem UD jest sprężyste odkształcanie tkanek drganiami mechanicznymi. Drgania powodu* ją przemieszczanie się wszystkich napotkanych cząsteczek organicznych i nieorganiczny* h na przestrzeni kilku lub kilkudziesięciu nm równolegle do kierunku prze mieszczania się fali dźwiękowej w przód i do tyłu. Falę taką nazywamy podłużną, (w odróżnieniu od fal elektromagnetycznych, które są talami poprzecznymi). Kozma ilość struktur tkankowych powoduje dość znaczne rozproszenie fal ultradźwiękowych. W doświadczeniu laboratoryjnym można stwierdzić, że UD zwiększają tern peraturę tkanek, przyspieszają reakcje chemiczne i zwiększają przepuszczalność błon biologicznych zarówno dla wody, jak i dla cząstek w niej rozpuszczonych.

Lnergia ultradźwiękowa w dawkach leczniczych nie jest percepowana przez receptory nerwowe, ponieważ ustrój ludzki nie dysponuje receptorami wrażliwymi na UD. Pacjent nie czuje podawanego UD w dawkach leczniczych, jest to cecha zasa dniczo różniąca UD od innych postaci energii mechanicznych.

Oddziaływanie UD przyrównuje się do masażu i określa jako mikromasaz. Można przyjąć, że działanie UD jest wynikiem zarówno oddziaływań mechanicznych, jak i termicznych.

5.8.2. Aparaty emitujące lecznicze ultradźwięki

Do celów terapeutycznych stosuje się drgania od 800 kH do 3 MHz. Przenikal-nosć przy 800 kH, mierzona warstwą połowiącą, wynosi 3 cm, dla 2,4 MH - 1 cm Warstwa połowiąca jest to taka grubość tkanki, która z powodu absorpcji zmniejsza moc strumienia UD o połowę.

Aparat generujący UD składa się z części odbierającej energię elektryczną z sie ci lub baterii transformującej ją na napięcie zwykle około 500 V i nadającej drgania

265