80
80
Przegląd leksrnuSw odmiennyc h tp
ON w rodzaju męskoosobowym
D Je*° (go)/mego (-ń) ich/nich O jemu (mu)/niemu im/nim
® jego (go)/niego (-ń) ich/nich
Ms mm nich
ON w rodzaju męskonieosobowym
M |
on |
one |
D |
jego (go)/niego (-ń) |
ich/nich |
C |
jemu (mu)/niemu |
im/nim |
B |
jego (go)/mego (-ii) |
je/nie |
N |
nim |
nimi |
Ms |
nim |
meb |
W | ||
* Z 0 |
rodzaju nijakim | |
M |
ono |
one |
D |
jego (go)/mego |
ich/nich |
C |
jemu (mu)/niemu |
im/nim |
B |
je/nie |
je/nie |
N |
mm |
nimi |
Ms |
mm |
nich |
W |
- ; |
, fi |
ON w rodzaju żeńskim | ||
M |
ona |
one |
D |
jej/mej |
ich/nich |
C |
jej/mej |
im/nim |
B |
ją/iu* |
je/nie |
N |
mą |
nimi |
Ms |
niej |
nich |
W |
_ |
Podamy znów kilka przykładów:
nakc, nppi - Przyprowadź go.
| akc, nppi - Jego przyprowadź, nie ją. jL •*tc» PPi - Poczekaj na niego. nekc, ppi - Poczekaj nań.
Odmiana zaimków - prawidłowości i osobliwości
l\
nakc, nppi - Ufam im. akc, nppi - Ufam tylko im akc. ppi - Nic me robię wbrew nim. nakc. ppi - Idę ku nim.
Pora zauważyć, że formy akcentowane zaimków występują obligatoryjnie na początku zdania, przy kontrastowaniu, a także po niektórych partykułach, jak TYLKO, WŁAŚNIE, NAWET. Ilustrują to już przytoczone przykłady:
Unie się to nie podoba Jego przyprowadź, me ją,
U firn tylko im.
Zauważmy też, że formy poprzyimkowe zaimków występują tylko w pozycji zależnej od przyimka. Następujący, spreparowany przykład pokazuje, że nie każda forma zaimkowa znajdująca się po przyimku jest popr/yimkowa - warunkiem koniecznym poprzyimkowości jest składniowa zależność od przyimka:
Nie cierpiał socjalizmu. Cale tycie występował przeciwko memu i przeciw jemu właściwym aberracjom.
0 formach zaimków dzierżawczych JEGO, JEJ. ICH, homonimicznych z formami zaimka ON - zob. 5.5.5.
Zaimek zwrotny SIĘ1 i zaimki pochodne wymienione w 5.4.6 mają formy zróżnicowane ze względu na kategorie przypedka, akcentowości i poprzyimkowości, ale tak jak poprzednio w ich paradygmacie uwzględnimy tylko opozycje wyrażone w sposób jawny. Warto zwrócić uwagę, że zaimki te nie mają mianownika ani wołacza. Nieakcentowana forma se celownika ma charakter wyraźnie potoczny i używana jest głównie w języku mówionym.
M -
D sieibie (się)
C sobie (se)
B siebie (się)
N sobą Ms sobie W I
Oto przykłady:
D, nakc Nie myj się teraz.
D, akc Odsunął talerz od siebie.
C, akc Podarunkami zjednywali sobie przychylność wodzów.
C, nakc, potoczny Sam se będę koszule prasował.
6 - Wykłady i polskiej fleksji
*