61607 P1520746

poronienie (świnią). Niektóre jednak gatunki zwierząt produkują bardzo dań progesteronu w łożysku (klacze i owce). Stwierdzono np.. źe u klaczy usunięcie ciałka żółtego po 50. dniu ciąży nie zakłóca jej przebiega.

Poród jest procesem fizjologicznym, podczas którego następuje wydalenie płodu i łożyska z organizmu matki. Płód żyjący w komfortowych warunkach, jakie zapewnia ran organizm matki, przechodzi podczas porodu do nowego środowiska. W czasie dąży, rozwój płodu ma na cefal przygotowanie organizmu noworodka do żyda poza organizmem matki Nieprzypadkowo więc sygnały do rozpoczęcia porodn pochodzą z organizmu pledu, a nie matki. Objawami zbliżającego się porodu są: rozluzmeme więzadeł miednicy, obrzęk i przekrwienie warg sromowych, wydzielanie z pochwy śluzu, pojawienie się siary w gruczole mlekowym, ścielenie gniazda (u świni) i często niepokój samicy. Procesy towarzyszące porodowi są kontrolowane z niezwykłą precyzją przez układy hormonalny i nerwowy samicy.

0    rozpoczęciu porodu decyduje osiągnięcie odpowiedniej dojrzałości „płodowej osi regulacyjnej*: pod wzgórze-przy sadka-kora nadnerczy. Uszkodzenie któregokolwiek z elementów tej osi powoduje przenoszenie ciąży, prowadzące do śmierci matki i płodu. Podanie zaś matce większej ilości egzogennych hormonów - ACTH lub glikokortykoidów wywołuje przedwczesny poród (rys. 7.21). Podwzgórze płodu przed porodem wydziela zwiększone ilości neurohormonu CRH (kortykoliberyny), pobudzającego uwalnianie hormonu ACTH (adrenokortykotropiny) z przedniej części przysadki Pod wpływem ACTH wzrasta wytwarzanie glikokortykoidów (kortyzolu) w korze nadnerczy płodu. Narastający we krwi płodu poziom tych hormonów oddziałuje poprzez łożysko na organizm samicy. Reakcja organizmu samicy zależy od miejsca wytwarzania progesteronu. U owiec (rys. 7.21), u których ciąża jest utrzymywana przez progesteron łożyskowy, glikokortykoidy uwalniane przez płód powodują wydzielanie oksytocyny z podwzgórza i prostaglandyny F^ z błony śluzowej macicy. U świń i krów wytwarzających progesteron w datkach żółtych ciążowych, prostaglandyna docierając do jajnika wywołuje luteolizę ciałka żółtego. U krów prostaglandyna oddziałuje również na stero-idogenezę łożyskową. Łożysko zwiększa wytwarzanie estrogenów, które uwrażliwiają macicę na oksytocynę. U świń po luteolizie ciałka żółtego! zwiększa się uwalnianie oksytocyny z podwzgórza, prolaktyny z przysadki i relaksyny z jajników.

Hormony podczas porodu wywołują określone fizjologiczne zmiany^ w organizmie rodzącej samicy:

—    estrogeny, oprócz rozwoju receptorów oksytocyny w mięśniówce macicysy pobudzają wydzielanie prostaglandyny;

—    oksytocyna, działając na mięśniówkę macicy, pobudzają do skurczów;

—    relaksyna, hormon wytwarzany w dużych ilościach w ciałkach żółtych oęĘ żarnej świni, 2 dni przed porodem zwiększa aktywność enzymów protedm tycznych w tkance łącznej macicy, co powoduje zmiany w jej spoistość

1 czyni ją bardziej podatną na rozdąganie;    ^