67529 S5008148

przedziału. Ta ostatnia stanowi w dużym stopniu kontynuację okresu I przedrzymskiego.

Mamy już w Małopolsce wiele stanowisk z ceramiką grafitową i ma- I lowaną. Ta druga występuje rzadziej, ale nie jest już taką osobliwością jak dawniej. Najczęściej też występuje przemieszana ceramika toczona na kole, obtaczana i lepiona ręcznie, niewielka ilość przedmiotów metalowych, żużel, polepa, połupane kości, węgielki drzewne. Przypuszczalnie są to ślady osad niekiedy trudno uchwytne w warstwie kulturowej, jeśli nie jest ona wyraźnie wyodrębniona.

Niestety nie odkryto do tej pory grobów odpowiadających śladom osadnictwa, względnie nie zdołano ich zidentyfikować. Jednym z najdawniej znanych zabytków jest odkryty na grodzisku kultury łużyckiej (późnej fazy) w Piekarach ułamek naczynia grafitowego, dzięki któremu problem ceramiki celtyckiej w Małopolsce stał się bardziej zauważalny.

Podkrakowska wieś Mogiła słynna była dzięki staremu klasztorowi, kościółkowi Cystersów oraz mogile Wandy. Te obiekty sięgające głębokiego średniowiecza pośrednio już świadczyły, iż była to miejscowość odgrywająca z dawien dawna dużą rolę. Istotnie, przy budowie I wielkiego szpitala nowohuckiego im. S. Żeromskiego ujawniły się ■gfgątki osad lateńskorzymskich. Jedna leżała na samym cyplu wysokiej terasy wiślanej, druga z fragmentami ceramiki lateńskiej znajduje się koło kopca Wandy (3 km). Pierwsza była badana przez lat kilka od 1950 r. przez ekipę krakowskich archeologów. Osada pod szpi- i talem im. S. Żeromskiego obejmowała około 5 ha, ale badaniami objęto tylko część terenu. W sumie odkryto tam około 600 jam, palenisk wykładanych kamieniami i nieokreślonych skupisk. Jamy miały kształt w przybliżeniu owa lny, kolisty i nieregularnie prostokątny. W części północno-zachodniej odkryto w 1956 r. ponad 50 domostw, w czym około 30 ziemianek, cztery jamy paleniskowe, 22 chaty miały kształt czworokątny o wymiarach 4x3 m, 5x4 m. W niektórych z nich występowały wyraźnie resztki pali oraz wgłębione paleniska kamienne. Naroża domostw były zaokrąglone, gdyż ściany niekiedy wyplatano z wikliny, po czym przykrywano je warstwą gliny. Dach wsparty był na dwóch słupach, prawdopodobnie dwuspadowy. Nie jest wykluczone,

#źe osłaniał całe domostwo. Obok niego znajdowały się zabudowania gospodarcze i spichlerze. Około 15 domów zaliczono do fazy późnolateń-skiej, reszta według wstępnego rozeznania ma pochodzić z pierwszych

wieków n.e. Domy te niewiele się różniły od plecionych kolib wołyńskich. Dowodzi to bardzo szerokiego zasięgu tego typu budownictwa, występującego nie tylko u Celtów. Zasiedlenie osady w Mogile trwało nieprzerwanie od I w. p.n.e. przez I w. n.e.

Rozrzut ceramiki celtyckiej na terenie Mogiły był w warstwie kulturowej, wedle określenia Z. Woźniaka, prawie równomierny. Nieco mniej było jej w jamach i chatach. Zawartość wypełnisk, reliktów domostw, składała się z ułamków naczyń kultury miejscowej, m.in. przeworskiej, przemieszanej z puchowską oraz ze skorupami toczonymi na kole, grafitowymi i malowanymi typu stradonickiego. Znalazł się też ułamek terra sigillata. % broni i narzędzi znaleziono ostrze włóczni i noże żelazne, a także półkosek i radlicę, szydła, dłuta, igły oraz sporą ilość przęślików. Fibule późnolateńskie i rzymskie, paciorek szklany, fragmenty bransolet brązowych z owoidami uzupełniają ten materiał.

Rye> 13.

Tak prawdopodobnie wyglądał prymitywny piec

-•/KUIUUI ,,,    wny |fł«v    _ __    - —u _

hutniczy (wg. F. Schlettego)    || (go