Cechą charakterystyczną jesi wspui^iic^iiuab smauun/wi iuwiv>t )w«i wzdłuż kilku osi współrzędnych równoległych do kierunku prowadnic, uz wana nie przez powiązania kinematyczne zespołów roboczych, lecz za po] średnictwem układu sterującego.
Na tysunku 3.14 przedstawiono przykładowy tor narzędzia względem przed*! miotu na frezarce ze sterowaniem kształtowym.
Rys. 3.14
Przykładowy tor narzędzia na frezarce^] sterowaniem kształtowym.
Sterowanie kształtowe obejmuje zarówno ruchy podstawowe (posuwowe™ jak i przesuwowe (ustawcze). Ruch narzędzia względem przedmiotu jest rucheml złożonym z kilku niezależnie realizowanych' ruchów posuwowych^ Oznacza toj że sterowanie kształtowe musi zapewnić niezbędną synchronizację ruchów! składowych, tak aby ruch wypadkowy odbywał się po żądanym torze. Tymi bardziej, że w programie podaje się tylko współrzędne punktów charakter rystycznych A', B', Ć', D' i inne niezbędne dane (np. promień łuku rj1 Zadaniem sterowania kształtowego jest takie sterowanie poszczególnym] niezależnymi ruchami składowymi, aby ruch wypadkowy odbywał się pomiędzy] tymi punktami po liniach prostych1 lub krzywych o określonym promieniu! krzywizny.
Sterowanie kształtowe jest najpełniejszą formą sterowania programoweg&I które umożliwia realizację ruchów po dowolnej krzywiźnie. Możliwe jest więc] wykonywanie powierzchni stożkowych, linii śrubowych, krzywek o dowolnym] zarysie itp.
Automatyzacja ruchów w obrabiarkach wymaga sformalizowanego ich opisuj aby informacje geometryczne były jednoznaczne. Opis ruchów w obrabiarkach] odbywa się w układzie współrzędnych prostokątnych, którego początek jest] związany z obrabiarką. Poza układem współrzędnych związanym z obrabiarka wykorzystuje się inne układy, np. związany z przedmiotem obrabianym] Obowiązują pewne ogólne zasady tworzenia układu współrzędnych, które] zostały powszechnie przyjęte przez producentów obrabiarek sterowanych pro] gramowo.
82