page0055

51

rdzeń pacierzowy, zwoje międzykręgowe i zwoje sympatyczne. Cechą charakterystyczną właściwego mózgu są liczne zwoje i sploty, którymi do ostatnich czasów mało się zajmowano; dopiero kiedy zrobiono spostrzeżenie, że te zwoje u każdego rodzaju ssaków są odmienne, zaczęto na tę część mózgu zwracać większą uwagę. Głęboka bruzda dzieli cały ten mózg na dwie części niewłaściwie zwane hemisferami, półkulami mó-zgowemi, bo właściwie są one podobne raczej do czwartej części kuli niż do jej połówek. Obydwie, hemisfery są połączone pasem szpiku tak zw. corpas callosum. Jest to pas poziomy, ukryty w głębi wielkiej bruzdy środkowej, a złożony z mnóstwa włókien łączących ze sobą części odpowiadające obydwóch półkul. Obydwie półkule zdają się więc być powtórzeniem jedna drugiej, stąd ich działanie symetryczne i wzajemna zależność. Stąd też tłómaczy się ten zadziwiający fakt, że wycięcie jednej połowy właściwego mózgu u zwierząt nie pociąga za sobą znaczniejszego zamieszania, ani w ruchach ani w ich zdolności czucia. Nawet u człowieka powolne zniszczenie jednej hemisfery może pozostać bez żadnego wpływu na dalszy przebieg życia, ponieważ druga półkula zastępuje stopniowo funkcye zniszczonej połowy '). Mózgowie w zupełności przestrzeń czaszki wypełnia, a błony okrywające utrzymują go w ten sposób, że masa jego w części na podstawie czaszki spoczywa, w części zaś jest jakby na sklepieniu czaszki zawieszona tak, że jedne jego części nie doznają ciśnienia od innych, ani też w czasie ruchów głowy i całego ciała też części położenia względem siebie zmienić nie mogą. Mózgowie wewnątrz czaszki otoczone jest trzema błonami czyli oponami; z nich opona wewnętrzna, zwana miękką albo naczyniową (pia mater lub meninz vasculosa), wchodzi we wszystkie zagłębienia mózgowia, opona zaś średnia t. zw. pajęcza albo surowicza (arachnoidea lub meninz serosa) i zewnętrzna, to jest, opona twarda (dum mater lub dura meninz) okrywają

’) Por. Beclard: Physiologie. 1884. t. II. atr. 570.

http://rcin.org.pl

4*