68323 tomI (235)

Fizjopatolooicznb pods tawy FIZJOTERAPII 237

goodbarczenia uciśniętych w ciągu dnia struktur nerwowych (najczęściej na odcinku od szyi do barku) i powrotu normalnych warunków hemodynamicznych w obrębie uciśniętego miejsca. Następstwem tego jest swoista nadwrażliwość tego nerwu, wyrażona bolesnymi, kurczowymi parestezjami. Tzw. ból opóźniony (nieraz również nocny), pojawiający się po jakimś okresie (od jednej do kilku godzin) od obciążenia zewnętrznego (np. rozpoczęcia terapii ruchowej) może natomiast wskazywać na dwojakiego rodzaju przyczyny. Może on bowiem występować w stanach po uciskowym (kompresyjnym) uszkodzeniu nerwów (np. przy wypuklinie jądra miażdżystego lub w zespole cieśni nadgarstka), w związku z deficytem ukrwienia w obrębie szybko przewodzących włókien mielinowych. Pojawia się on jednak także w przypadku dodatkowego podrażnienia zapalenie zmienionych i przeciążonych tkanek mezenchymalnych przez - związane z wysiłkiem fizycznym - nagromadzenie się metabolitów przemiany materii. Ból pojawiający się w tych sytuacjach ma charakter tępy (nierzadko piekący) i rozlany, powoli narastający. Ruch nie łagodzi tego typu bólu, lecz nawet powoduje zaostrzenie reakcji noeiceptywnej.

Jak z powyższego, pobieżnego przeglądu widać, zagadnienia dotyczące odczuwania bólu są złożone. Złożone są również problemy związane ze stosowanym w tych przypadkach oddziaływaniem terapeutycznym. Ochronna rola bólu sugeruje bowiem, aby - dla zabezpieczenia przed dalszym uszkadzaniem tkanek -nie likwidować tego źródła informacji. Z drugiej jednak strony na ogół obowiązuje pogląd, iż ból stanowi niezwykle ważne ogniwo w przyczynowo-skutkowym łańcuchu zjawisk towarzyszących różnym dysfunkcjom, łańcuchu funkcjonującym niejednokrotnie w układzie błędnego koła. Przerwanie tego łańcucha stanowi więc często zasadniczy element procesu sterowania kompensacją i podstawę do uzyskiwania oczekiwanych rezultatów leczniczych. Praktycznie, obok innego leczenia, oddziaływanie przeciwbólowe stanowi często jedyną możliwość przerwania powyższego łańcucha. W ten sposób postępowanie takie nie tylko stwarza warunki dla zapobiegania rozwijaniu i nasilaniu się szeregu wtórnych skutków schorzenia, ale i - w wielu przypadkach - umożliwia usprawnianie w ogóle.

Zaburzenia integracji sensomotorycznkj (dezintegracja sensomotoryczna)

Opis zaburzeń określonych tytułem tego rozdziała umieszczono pod jego koniec, lecz nie świadczy to o mniejszym znaczeniu tej problematyki. Zadecydowała o tym raczej ogólna koncepcja konstrukcji podręcznika i chęć uniknięcia tak wiązania tego typu zaburzeń tylko z jakimś jednym z opisywanych stanów patologicznych, jak i całkowitego wyodrębniania ich. Wprawdzie w opracowaniach na temat omawianych stanów przeważnie spotyka się odrębne opisy zaburzeń poszczególnych układów zmysłów - tzn. zaburzeń układu przedsionkowego osobno, proprioceptywnego osobno i dotykowego osobno, ale już samo określenie ,integracja” określa niejako niemożność całkowitego odizolowania poszczegól-