70808 SA400122

Polska lekka jazda i piechota z początku XVI w.

niej, a następnie powróciwszy do Polski napisał książkę pt. Spraw i postępków rycerskich i przewagi opisanie krótkie z naukami w tej zacnej zabawie potrzebnemi. Tytuł jest, jak zwykle w tych czasach, długi, a książeczka zawiera wiele wiadomości potrzebnych ówczesnemu dowódcy. Mówi ona o sposobach zdobywania zamków i o obronie ich przed nieprzyjacielem, o zakładaniu obozów wojskowych, o staczaniu bitew,

0    obowiązkach dowódcy, o ćwiczeniu żołnierzy

1    o wszelkich sprawach związanych z organizacją wojska i sztuką wojenną. Książeczka Łaskiego została napisana w pierwszej połowie XVI w., wydano ją drukiem jednak dopiero w 1599 r., w dodatku bez podania autora.

Zwiększenie obronności kraju, wyjście z sytuacji, w której rozległe i ludne państwo polskie rozporządzało nieproporcjonalnie małymi siłami zbrojnymi i miało przez to prawie zupełnie niezabezpieczone granice, było dążeniem wielu postępowych i patrzących w przyszłość ludzi w Polsce XVI w. Nic więc dziwnego, że sprawy wojska zajmują wiele miejsca w pracy De Repu-blica emendanda (O poprawie Rzeczypospolitej), napisanej przez najwybitniejszego polskiego pisarza politycznego tego okresu, Andrzeja Frycza Modrzewskiego, a wydanej drukiem w Krakowie w 1551 r.

Trzecia księga tego dzieła, zatytułowana O wojnie, zawiera głębokie, nacechowane hu-

Ciężkozbrojne rycerstwo polskie z drugiej połowy XVI w.

96