73716 Zasady Wykładni Prawa L Morawski6

■ ■ Zasady wykładni prawa « * *

w znacznym stopniu łagodzi konflikt między stanowiskiem formalistycz-nym i nieformalistycznym i pozwala unikać sytuacji, w których opieranie się na sensie językowym przepisu w jawny sposób kłóciłoby się ze zdrowym rozsądkiem. Przykładem sytuacji, która uzasadnia odstąpienie od wykładni językowej może być fakt, że prima facie jasny i nie budzący wątpliwości wynik wykładni językowej prowadzi albo do absurdów (argu-meritum ad absurdum) albo do rażąco niesprawiedliwych lub irracjonalnych konsekwencji.

Reasumując to wszystko, co zostało powiedziane możemy uznać, iż pomocniczość wykładni systemowej i funkcjonalnej polega przede wszystkim na tym iż:

« służy do rozstrzygania wątpliwości, których nie usuwa wykładnia językowa, a w szczególności,

§ pozwala uzasadnić wybór między różnymi możliwymi interpretacjami językowymi danego zwrotu, czy przepisu, m pozwala odpowiednio zmodyfikować sens językowy przepisu harmonizując go z wymogami wykładni systemowej lub funkcjonalnej,

* służy do potwierdzenia rezultatu wykładni językowej,

w wyjątkowych sytuacjach motywowanych ważnymi powodami uzasadnia odstępstwo od sensu językowego przepisuⁿ.

Możemy zatem powiedzieć, że interpretator ma obowiązek posłużenia się wykładnią systemową i funkcjonalną w każdej sytuacji, w której wykładnia językowa nie rozstrzyga wszystkich wątpliwości interpretacyjnych, następnie w trudnych sprawach, w których skomplikowany kontekst systemowy i funkcjonalny wymaga potwierdzenia rezultatu wykładni językowej metodami wykładni systemowej i funkcjonalnej oraz w sytuacjach uzasadniających zastosowanie dyrektyw odstępstwa.

Ilustracją zastosowania zasady subsydiamości może być uchwała SN, w której sąd ten wskazując, że pojęcie zatrudnienia może być interpre-

¹² Por. J. Wróblewski, Rozumienie, prawa i jego wykładnia, Ossolineum 1990, s. 86; R. Ma-stalski, Interpretacja prawa podatkowego. Źródła prawa podatkowego i jego wykładnia, Wrocław 1989, s. 108; K. Pieszka, Językowe znaczenie tekstu prawnego jako granica wykładni, [w:] Fihzoficzno-teoretyczne problemy sądowego stosowania prawa, red. M. Zirk-Sadowski, Łódź 1997, s. 71.