75659 skanuj0012 (329)

Uwarunkowania sukcesów kierowniczych dzielą się najogólniej na dwie klasy:

1\ Czynniki zewnętrzne, tylko częściowo od danego kierownika zależne.

2\ Zachowanie się kierownika, rozumiane szeroko jako ogół wszystkich jego oddziaływań na układ kierowany. _ą

Psychologia kierownictwa zajmuje się przede wszystkim uwarunkowaniami drugiego rodzaju I rozważa następujące pytania podstawowe:

1\ Jak działają kierownicy mniej I bardziej efektywni?

2\ Jakie zdolności i inne cechy osobowości kryją się za różnicami w sposobach działania kierowników?    ,

3\ Jak przebiega I od czego zależy proces doskonalenia się w kierowaniu?

Psychologia kierownictwa, ulegając przemożnemu oddziaływaniu psychologii ogólnej, rozpoczęła swe poszukiwania (zainicjowane w okresie międzywojennym) od fragmentu pytania 2. Zanim postawiła pytanie dotyczące charakterystyki aktywności kierowniczej w rozmaitych warunkach, zajęła się poszukiwaniem odpowiedzi na temat cech charakterystycznych osobowości kierowników.

II. OSOBOWOŚĆ KIEROWNIKÓW I ZDOLNOŚCI KIEROWNICZE

Jak stwierdziliśmy, pierwszym przedmiotem zainteresowań psychologii kierownictwa były zdolności kierownicze i charakterystyka osobowości kierownika. Pierwszą fazę tych badań podsumował krytycznie R.Stogdilł. Poddał on dokładnej analizie 124 publikacje. Jego konkluzja końcowa stwierdzała, że badania te I reprezentowany przez nie kierunek, nie spełnił pokładanych w nim nadziel. Okazało się, że poszczególni badacze uzyskali wynikł, które często się ze sobą nie pokrywają, a nieraz są wręcz przeciwstawne. Tak na przykład *1 hadaezłfybiWłe^c3lLiłwr2«rpTzyvśdauyie[ntip/fiinnhrcżłohKoW?d'Kontrolują swe emocje, 5 badaczy uzyskało wynik przeciwny, a trzech nie znalazło żadnych różnic. W tej sytuacji R.Stogdilł uciekł się do mechanicznego podsumowania wyników, przez obliczenie, które z cech, mających znamionować osobowość kierownika, przywódcy (przywódca jest w naszym rozumieniu kierownikiem nieformalnym) wymieniane są przez największą liczbę badaczy. Z dokonanego przezeń zestawienia wynika, że najczęściej (przynajmniej w 15 pracach) stwierdza się, że na ogół osoba zajmująca pozycję kierowniczą przewyższa przeciętnego członka swej grupy pod względem:

1\ inteligencji,

2\ wiedzy,

3\ odpowiedzialności w spełnianiu swych obowiązków,

4\ aktywności i uczestnictwa w życiu społecznym,

5\ pozycji społecznej i ekonomicznej.

Nieco rzadziej, bo tylko w 10-14 przeanalizowanych przez R.Stogdiłla prac, wymienione są zgodnie następujące cechy, pod względem których przywódcy na ogół przewyższają nieco przeciętnych członków swych grup:

1\ towarzyskość.

2\ inicjatywa,

3\ wytrwałość,

4\ wiedza, jak kazać robić różne rzeczy,

5\ pewność siebie,

6\ wrażliwość i wnikliwość wobec powstających sytuacji,

7\ uspołecznienie,

8\ popularność,

9\ przystosowanie się do nowych sytuacji,

10\elokwencja.

i