76205 Obraz7

Krajobraz współczesny to krajobraz przeobrażony, rozwinięty bardziej niż kulturowy. W XX wieku nastąpiło obniżenie poziomu wód gruntowych, spłycenie rzek i jezior, nasiliła się erozja wietrzna (bielicowanie gleb i spłaszczanie wzniesień), zaszły zmiany w pokryciu gruntów ornych i zalesieniu, zwiększyła się liczba jezior przez tworzenie zbiorników retencyjnych, budowę zapór dla elektrowni wodnych itp. Współczesny krajobraz jest syntezą wszystkich elementów przyrody naturalnej i tw^rorzonej przez człowieka, z uwzględnieniem istniejącej rzeźby terenu, w tym: dolin, gór, wód oraz świata roślinnego (obszarów lasów z fauną), przyrody martwej (skały, góry, wody) i klimatu. Do krajobrazu są też zaliczane elementy architektury budowlanej jako rezultaty działalności ludzkiej, która wpływa na charakter krajobrazu (np. drogi, mosty, budowle, tamy i zapory wodne, kominy, linie kolejowe, linie wysokiego napięcia, słupy łączności).

Bogdanowski wymienia następujące typy krajobrazu:

-    zurbanizowany, w jego obszarze dominuje panorama miejsko-prze-mysłowa (wysoka zabudowa, linie komunikacyjne, energetyczne, mosty, kominy);

-    wiejski zielony obejmuje obszary leśne, zadrzewienia śródpolne, parki wiejskie; widnokrąg krajobrazu zielonego jest ograniczony ukształtowaniem terenu i wysokością zadrzewień;

-    wiejski otwarty (płaski), ograniczony w zasięgu wzroku słabo przesłoniętym widnokręgiem (wieś, uprawy rolne, łąki, pastwiska, wody, zadrzewienia);

-    pagórkowaty, podgórski (górski), charakteryzuje się zróżnicowanym ukształtowaniem terenu, łączy cechy krajobrazu otwartego i zielonego na tle wzniesień i dolin o zmiennej linii ograniczającej horyzont.

Zasoby krajobrazu (wieś, las, wody, drogi)

Wieś jako elementarna część krajobrazu może być rozpatrywana jako siedlisko (osiedle) ludzkie, jako element architektoniczny ulegający przemianom od zarania dziejów.

Las. Wyróżniamy trzy typy lasu:

-    pierwotny (puszcza), rosnący bez ingerencji człowieka,

-    monokulturowy, zwykle iglasty,

-    mieszany - współczesny, czyli las, w któiym opadające liście zwiększają zawartość próchnicy w ubogich glebach leśnych (piaski luźne).

Wpływ lasu na klimat uwidocznia się, gdy obszar lasu przekracza 20 tys. ha.

Woda. W krajobrazie otwartym woda może być rozpatrywana w aspekcie jej ilości, jakości i rozmieszczenia. O przydatności dla rekreacji decyduje stan

61