a Skuteczność działania firmy mają zatem wpływ zarówno działy - ^kowt prowadzone w jej otoczeniu (marketing zewnętrzny), jak i tfag|B n,a w samym przedsiębiorstwie (marketing wewnętrzny).
Marketing zewnętrzny obejmuje działania firmy związane z rynfcflfl nabywców, podmiotów opiniotwórczych, dostawców, pracy, wpływowym podmiotów oraz konkurentów.
Rynek nabywców pozostaje priorytetem w działaniu firmy. Jedną zgodnie z koncepcją marketingu partnerskiego akcent zostaje przeniesie^ z pojedynczych transakcji na tworzenie długookresowych kontaktów z nabywcami. Ponadto w analizie rynku nabywców /wraca się uwagę.k większość firm koncentruje się na pozyskiwaniu nowych nabyweśa Natomiast omawiane ujęcie eksponuje znaczenie utrzymania dotychczas* wych nabywców i postuluje rozwój strategu zmierzającej do stworzeafc możliwie szerokiej grupy tzw. adwokatów oraz partnerów wspierających nabywcę i ściśle z nim związanych (por. koncepcję drabiny lojałnoią — podrozdział 2.3.1).
Istotnym wyrazem skuteczności dsistaś marketingowych jest stworzenie przez dostawcę możliwie szerokiej rzeszy podmiotów wspierających jego działania dobrą opinią. Zgodnie z koncepcją drabiny lojalno!* jednym z takich podmiotów mogą być nabywcy. Opinie o działaniach firmN mogą być również rozprzestrzeniane przez pośredników, róśę agencje, instytucje trudniące się profesjonalnie kreowaniem opinii H Także obecni i byli pracownicy firmy stanowią istonc źródło oceny gę funkcjonowania. Jest to tzw. rynek podmiotów opiniotwórczych.
Zakres podmiotów zaangażowanych w tworzenie opinii o danej firm zależy od branży. Na przykład w przypadku banków mogą to być fn ubezpieczeniowe, przedsiębiorstwa zajmujące się obrotem nicruchomsl ciami. firmy dokonujące wyceny majątku, firmy oferujące usługi z iaM| rachunkowości, inne banki. W każdym przypadku należy zidentyfikosiH kluczowe dla danej firmy podmioty kształtujące opinię o niej krokiem jest opracowanie i wdrożenie działań związanych z i MB 1 wcześniej /identyfikowanych podmiotów w celu stworzenia i bezpośrednich kontaktów. Rezultaty zaplanowanych działań często śi