79090 Wykłady z polskiej fleksji3
7
3

226 Klucz do ćwiczeń

9. Czysto aspektowa jest tu tylko para wylać - wylewać.

10.    namalować obraz, pomalować pokój, umalować się w lusterku, zdziwienie odmalowało się na czyjejś' twarzy.

11.    Wskazówka: przypomnij sobie, że niektóre przysłówki łączą się tylko z czasownikami niedokonanymi. Następnie zbuduj takie zdanie, w którym odpowiednio dobrany, diagnostyczny przysłówek łączy się na pewno z czasownikiem POWINIEN lub WINIEN, a nie z zależnym od niego bezokolicznikiem innego czasownika.

12.    Przyrostkiem (np. DAWAĆ - DAĆ) lub przedrostkiem (np. SZYĆ - USZYĆl. wyjątkowo tematem fleksyjnym (np. BRAĆ - WZIĄĆ).

14.    DACHOWAĆ, ADOPTOWAĆ, KAZAĆ, AWANSOWAĆ, ANONSOWAĆ.

15.    Ściśle zwrotne są: golić się, ubrać się.

16.    dnieć - dnieje, dniało, dniało było (było dniało), będzie dnieć (dnieć będzie) lub będzie dniało (dniało będzie) - dniałoby (by dniało), byłoby dniało (dniałoby było) - niech dnieje

17.    Nie są to czasowniki niewłaściwe, gdyż łączą się z podmiotem-mianownikiem, np. drewno murszeje. W języku kreatywnym mogą być więc użyte w 1. i 2. osobie.

18.    Wskazówka: czy wiesz, co to są ułamki niewłaściwe?

19.    (a) - predykatyw BRAK, (b) - rzeczownik BRAK, (c) predykatyw CZUĆ, (d) czasownik CZUĆ.

20.    Wskazówka: wróć do ćwiczenia 11.

22. (1) ‘Tu nie należy palić tytoniu’. Przy tej interpretacji słowo się jest zaimkiem nieokreślonym. (2) ‘Można oczekiwać, że tu ogień nie będzie płonąć’. Przy lej interpretacji słowo się jest częścią formy czasownikowej palić się.

Do rozdziału 7

1.    (a), (b), (c), (d) - przyimek; (e), (f), (g) - spójnik.

2.    (a) - przyimek: (b) - spójnik.

3.    (a), (c), (d) - spójnik; (b) - przyimek.

4.    (a) - przysłówek; (b) - przyimek.

5.    Wskazówka: której formy przyimka W użyjesz przed skrótowcami WSP i WRON?

6.    ALBOWIEM - centralny; BĄDŹ - szeregowy; CHOCIAŻ - przestawny; GDYBY..., j TO... - nieciągły: LECZ - centralny; NIE..., ALE... - nieciągły; MIANOWICIE inkorporowany; NIŻ - centralny; TOTEŻ - centralny; WSZAKŻE - inkorporowany;] ZANIM - przestawny; ŻEBY - przestawny.

7.    JEDNOGŁOŚNIE i NA BOSAKA łączą się tylko z czasownikami. NIESAMOWICIEI -głównie z czasownikami (np. wyglądać niesamowicie). NIESAMOWICIE2 - z czasownikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu równym (np. niesamowicie się cieszyć, niesamowicie głośny, niesamowicie głośno). WYSOCE - z czasownikami oraz przymiotm kami i przysłówkami w stopniu równym (np. wysoce sobie coś cenić, wysoce niestosowny, wysoce niestosownie). ZNACZNIE - z czasownikami oraz przymiotnikami i przysłówkami w stopniu wyższym (np. znacznie poprawić coś, znacznie lepszy, znacznie lepiej).

8.    całkiem - przysłówek; czy, nie, choć - partykuły: dopiero - partykuła: teraz - przysłówek. do woli, później, dziś, jutro - przysłówki; już - partykuła: trzykroć (oba wystąpienia) przysłówki; tylko - partykuła.

9.    poza tym, przecież - partykuły; tyle że, wszak spójniki.

Do rozdziału 8

1.    BĘC. SKĄDŻE ZNOWU - wykrzykniki. CZTERECHSETNY, PODWÓJNY. TAMTEN - przymiotniki. MY - rzeczownik. PÓŁ - liczebnik. TUŻ - partykuło-przysłówek. WBREW - przyimek (np. wbrew tobie) lub partykuło-przysłówek (np. robić coś wbrew). ZANIM, ŻEBY - spójniki.

2.    bardzo - WIELKI, błyskawicznie - BŁYSKAWICZNY, kupno - KUPNO, kupowanie - KUPOWANIE, kupując - KUPOWAĆ, kupujący - KUPUJĄCY, trzeciego - TRZECI. trojako - TROJAKI, trojga - TRZY, was - WY, najkrócej - KRÓTKI.

3.    (1), (2) - dopowiedzenie; (3), (4) - zaimek pytajny (w klasyfikacji Z. Salonicgo partykuło-przysłówek).

4.    Zwróć uwagę, że raz nie jest liczebnikiem, A (na początku ostatniego wersu) nic jest spójnikiem, a także i (przed słowem bez) nie jest spójnikiem.

5.    Nie zapomnij o rzeczach oczywistych, np. o tym, że u Saloniego nie ma po prostu czasowników (są tylko czasowniki właściwe i niewłaściwe) oraz że każda forma przymiotnikowa musi być określona jako przysłówkowa lub nieprzysłówkowa.

Do rozdziału 9

1.    CZYTAĆ - biernik, HANDLOWAĆ - narzędnik, NAZYWAĆ SIĘ - mianownik, UŻALAĆ SIĘ - narzędnik po przyimku nad, UŻYWAĆ - dopełniacz, UFAĆ - celownik.

2.    Opozycja chłopi - chłopy dotyczy tylko znaczenia ‘rolnik’. W znaczeniach mężczyzna' i ‘mąż’ używa się tylko formy deprecjatywnej.

3.    Wskazówka; czy trup może być zwierzęcy? A nieboszczyk?

6.    Przymiotnik OPTYMALNY się nie stopniuje, jego znaczenie nie podlega gradacji.

7.    LOGICZNY2 - relacyjny, pozostałe - jakościowe. Stopniują się: LOGICZNY 1, DUŻY1 i GRUBY1. Nie stopniują się: LOGICZNY2, DUŻY2 i GRUBY2.

8.    DŁUGACHNY, DŁUGOFALOWY, DOŻYWOTNI, KILOMETROWY. ROZWLEK ŁY, TASIEMCOWY - nierelatywne. CZASOCHŁONNY, DŁUGI, WYDŁUŻONY relatywne.

9.    Przysłówek DALEKO jest relatywny, por. Odsunął broń dalej od siebie, ale nadal miał ją dość/blisko. Jednak pod wpływem partykuły JESZCZE przymiotniki i przysłówki relatywne zaczynają zachowywać się jak nierelatywne. np. zdanie Odsunął broń jeszcze dalej od siebie implikuje, że broń była już daleko i znalazła się jeszcze dalej.

10. W konwencjonalnych porównaniach występują tylko przymiotniki stopniowalne.

Do rozdziału 10

y

1.    Jest to prośba lub uprzejme polecenie, zależnie od relacji między mówiącym a słuchaczem. Inne możliwości realizacji takiego aktu mowy: Marysiu, mogłabyś podać mi ręcznik?, Marysiu, mniesz podać mi ręcznik?, Marysiu, podasz mi ręcznik?. Marysiu, podaltilnś mi ręcznik.

2.    (c), (d) potencjalny; (a), (b) nierzeczywisty; (e) potencjalny lub nierzeczywisty.